سبع المثانی
سَبْعُ‌الْمَثانی
در قرآن، اصطلاحی که چند معنا برای آن احتمال داده‌اند: ۱. هفت سورۀ بلند قرآن جز فاتحه، یعنی از بقره تا اعراف (سوره‌های طوال)؛ ۲. سورۀ فاتحه، شیخ طوسی این قول را به‌سبب حدیث نبوی «السبع‌المثانی ام‌القرآن» ارجح می‌داند؛ ۳. مراد کل قرآن است؛ زیرا در قرآن (حجر، ۸۷؛ زمر، ۲۳) آمده است: «به راستی به تو سبع‌المثانی و همگی قرآن عظیم را بخشیدیم». کسانی که سبع‌المثانی را سورۀ فاتحه می‌دانند دلایل مختلفی دارند، ازجمله: ۱. هفت آیۀ آن در دو رکعت هر نماز، دوبار خوانده می‌شود؛ ۲. دو بار بر پیامبر (ص) نازل شده است، یک بار در مکه بار دیگر در مدینه؛ ۳. در این سوره خداوند دو بار ثنا گفته می‌شود: یکی رحمن یکی رحیم. ابن عباس کل قرآن را سبع‌المثانی می‌داند، به‌سبب آن‌که قرآن شامل هفت معنی، یعنی امر، نهی، بشارت، انذار، مَثَل، قصص و ذکر نعمات است. در مجموع احتمال می‌رود منظور از سبع‌المثانی، سورۀ فاتحه باشد که دارای چهارده نام است و عدد ۱۴ از هفت عدد ۲ تشکیل شده و سبع‌المثانی را به‌یاد می‌آورد.