سبکری

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سُبْکَری ( ـ بغداد ۳۰۵ق)

سردار دولت‌ صفاریان سیستان‌. در ۲۵۵ق که‌ یعقوب‌ لیث‌ صفاری‌ به‌ فتح‌ کابل‌ می‌رفت‌، سُبکری‌ را، که‌ از ترکان‌ خلجی‌ بود، به‌ بندگی‌ گرفت‌ و در خدمت‌ خود به‌ کار گماشت‌. گویند چون‌ سُبکری‌ جوانی‌ زیبارو بود یعقوب‌ وی‌ را بسیار دوست‌ می‌داشت‌، اما چون‌ امیری‌ پارسا بود یک‌ چند او را دور از چشم‌ خود نگه‌ داشت‌. سُبکری در فرمانروایی‌ یعقوب‌ یا برادرش، عمرو، به‌ حکومت‌ فارس‌ و کرمان‌ برگزیده‌ شد. در ۲۷۴ق عمرو او را با مالی‌ بسیار به‌ سفارت‌ بغداد فرستاد. در ۲۸۷ق و همزمان با اسارت عمرو لیث به‌دست امیراِسماعیل سامانی، حاکم فارس بود و در شمار هواداران خلیفه مقتدر عباسی قرار گرفت‌. در ۲۹۷ق لیث‌ بن‌ علی‌ صفاری‌ با ۱۰هزار سوار به‌ دفع‌ سُبکری‌ شتافت‌ و او را مغلوب‌ و منهزم‌ کرد. سُبکری‌ به‌ طلب‌ یاری‌ به‌ خلیفه‌ پناه‌ برد و به‌ کمک‌ او لیث‌ را شکست‌ داد و گرفتار کرد. اما روابط‌ حسنۀ‌ او با خلیفه‌ چندان‌ نپایید و چون‌ تنها بخشی از خراجی را که‌ تعهد کرده‌ بود به‌ بغداد فرستاد، خلیفه سپاهی‌ برای گوشمالی‌ او اعزام کرد. سبکری مغلوب شد و به‌ هرات‌ و سپس‌ به‌ مرو گریخت‌. احمد بن‌ اسماعیل‌ سامانی‌ او را دربند کرد و به‌ بغداد فرستاد و سرانجام‌ در زندان‌ بغداد درگذشت‌.