سحابی خرچنگی

سحابی خرچنگی (Crab nebula)

ابری از گاز، در فاصلۀ ۶هزار سال نوری از زمین، در صورت فلکی ثور. این ابر باقی‌ماندۀ ستاره‌ای است که براساس گزارش‌ چینیان، در ۴ ژوئیۀ ۱۰۵۴م به شکل اَبَرنواختر منفجر، و مانند نقطۀ نور درخشانی رؤیت شد. در مرکز این سحابی تپ اختری است که با آهنگ ۳۰ بار در ثانیه می‌تپد. لرد راس به‌‌سبب شکل خرچنگ‌مانند این سحابی آن را چنین نامید. سحابی خرچنگی منبع پرقدرت پرتوهای ایکس و پرتوهای رادیویی است. تصویر نوری آن مانند ناحیۀ بیضی‌گونِ پخشیده‌ای است که روی آن، شبکۀ درهم‌تنیده‌ای از رشته‌های درخشان به‌چشم می‌خورد. بنا به مشاهدات رصدی اندازۀ آن روبه افزایش است. فاصلۀ برآوردشدۀ آن از زمین ۶هزار سال نوری، و ابعاد آن از ردۀ ده سال نوری است. نور به‌شدت قطبیدۀ آن ناشی از وجود میدان‌های مغناطیسی قوی در آن است. این نظریه با مشاهدۀ این واقعیت تأیید می‌شود که ناحیۀ پخشیده تابشی در همۀ گسترۀ طیف الکترومغناطیسی، از محدودۀ امواج رادیویی تا امواج گاما، گسیل می‌کند. این انرژی از تپ اختری نزدیک مرکز سحابی منشأ می‌گیرد.

 

---