سذریه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

(یا سِتَر، سِتُر) اصطلاحی در آیین زرتشتی. چون کسی می‌مرد و کسی از او به جا نمی‌ماند که ریاست خانواده و سرپرستی فرزندان صغیرش را به عهده گیرد (یا اگر میت فرزندی نداشت)، می‌باید کسی به عنوان فرزندخوانده جانشینش می‌شد تا تَرَکه‌ی او را اداره کند. عنوان فرزندخواندگی بیش‌تر برای آن بود که نام و نشان و نسل درگذشته باقی بماند. این عنوان به ترتیب به برادر، بعد به خواهر و سپس دختر برادر و بعد به پسر برادر و پس از این‌ها به سایر خویشان میت تعلق می‌گرفت. هرقیم را به این ترتیب سذریه یا ستر می‌گفتند.

شروط ستر شدن هم این بود که ستر (فرزندخوانده)، اول خود از زرتشتیان عاقل و کبیر باشد و همچنین خود دارای عائله نیز باشد یا امید و امکان فرزندآوری داشته و نیز مرتکب هیچ‌کدام از گناهان کبیره نشده باشد. مقررات فرزندخواندگی که «پل‌گذاری» هم نامیده می‌شود، با جزئیات کامل در آیین‌نامه‌ی زرتشتیان (مواد ۴۷ الی ۵۰) مشخص شده است: معمولا صبح روز چهارم پس از درگذشت متوفی، با حضور موبد و اطرافیان درگذشته، کسی را به ترتیبی که پیش‌تر گفته شد انتخاب می‌کنند. یعنی نخست خویشان پدری به ترتیب قرابت و بعد خویشان مادری.

زرتشتیان پارچه‌ای را هم که در مراسم درگذشتگان (صبح روز چهارم یا سی‌روزه یا احیانا در سالگرد) بر سفره می‌گذارند سدر یا ستر می‌گویند. و این پارچه‌ای است که به عنوان خیرات به نیازمندان می‌دهند. در گذشته برخی از آن پارچه، سدره دوخته و برای یادآوری و ثواب پخش می‌کردند. گاهی نیز به عنوان دستمزد به کسی که مراسم را برگزار می‌کرد می‌دادند.