سرزمین هرز

سرزمین هرز (The Wasteland)

منظومه‌ای از تی‌اس الیوت، به زبان انگلیسی، منتشرشده در ۱۹۲۲. منظومه صورتی نمایش‌نامه‌ای و سه شخصیت اصلی دارد؛ شاه ماهی‌گیر که اغلب در هیئت تیرسیاس ظاهر می‌شود؛ شهسواری که با نام فلباس از او یاد می‌شود و غرق در بازی تاروست و خود را با همۀ شخصیت‌های تارو هم‌ذات می‌پندارد؛ و زنی که در هیئت‌های گوناگون از کلئوپاترا گرفته تا ملکۀ الیزابت، ماشین‌نویس، و گاه با استعارۀ بانوی موقعیت‌ها ظاهر می‌شود. غرض و هدف اصلی دستیابی به جام مقدس است. بدین‌سان کلام با نقل‌قول‌های فراوان پیش می‌رود. در تدفین مردگان، جهانی را می‌بینیم که به «مرگ زنده» دچار است. عشق طرح‌شده در آغاز منظومه نیز آرام و نرم پیش می‌رود تا بدان‌جا‌که کلئوپاترا از عشق خدایی پرستیدنی می‌سازد و دیدو جان بر سر دست‌یافتن به این خدا می‌نهد. فقدان ایمان، اتحاد معنی‌دار عشق را ناممکن کرده است. در سراسر این منظومه، که تأثیر عظیم آن بر شعر معاصر انگلیسی انکارناپذیر است، اساطیر و آداب و رسوم با نرمی و گاه به‌شتاب دربرابر دیدگان ما رژه می‌روند. سرزمین هرز منظومۀ اضطراب است و راهی که شاعر برای غلبه بر اضطراب پیش می‌نهد، ایمان است. الیوت این کتاب را که بسیار وامدار دریافت‌های ازرا پاوند است و از بسیاری جهات یادآور سرودها، به او تقدیم کرده است.