سرشت و منش، مناقشه
سرشت و منش، مناقشه (nature-nurture controversy)
منازعهای طولانی بین فیلسوفان و روانشناسان دربارۀ اهمیت نسبی محیط، تربیت، تجربه، و یادگیری (منش[۱]) و وراثت ژنتیکی (سرشت[۲])، در تعیین ساختار مرتبط با شخصیت و هوش انسانی. یکی از قلمروهای این منازعه تفاوتهای فردی، مثلاً در اجرای آزمونهای هوش، است. بنا به دیدگاه محیطگرا، افراد از نظر تواناییهای ذهنی ارثی یکساناند و تفاوتها بهسبب آموزش یا تفاوت در تجربههای ابتدایی پدید میآیند. در مقابل، سرشتگرایان بر این باورند که تفاوتهای خاص در استعداد افراد، و از اینرو رفتار آنها، به تفاوتهای ارثی ساخت ژنتیکی آنها برمیگردد.