سروج
سَروج
شهری کوچک از توابع دیار بکر در جنوب آسیای صغیر، در شمال مرز امروزی سوریه، واقع در ترکیۀ کنونی. سروج ناحیه‌ای خوش آب و هواست و باغ‌های میوه و تاکستان‌های فراوان دارد. سروج قدیم از شهرهای دیار مُضَر و گذرگاهی تجاری بود، و چون ایستگاه چاپار بین رَقّه و سُمیساط بود، اهمیت سوق‌الجیشی داشت. این شهر از مراکز مسیحیت آسوری و زادگاه یعقوب سروجی ( ـ۵۲۱م) است. عیاض بن غَنْم آن‌جا را با بقیةالجزیره تسخیر کرد (۱۸ق/۶۳۹م). سه قرن بعد زیر سلطۀ حمدانیان موصل و کرکوک و سپس روم شرقی قرار گرفت. در اواخر قرن ۵ق ترکمن‌های اَرتُقی بر دیار مُضَر مسلط شدند و مرکز حکومتشان سروج بود. پس از حملۀ صلیبی‌ها (۱۰۹۸م)، تا ۵۰ سال بعد مقر اسقف‌نشین یعاقبه و بخشی از کشور فرانکی اِدِسا بود. سرانجام به‌دست عمادالدین زنگی افتاد (۵۳۹ق). ابوزید سُروجی، قهرمان مقامات حریری از آن‌جاست. در زمان ابوالفداء (قرن ۸ق) سروج درحال انحطاط بود. در اواخر عهد عثمانی مرکز بخش شد. پس از جنگ جهانی دوّم نیروهای بریتانیایی و فرانسوی آن‌جا را اشغال کردند (۱۹۲۰)، امّا بعد از تعیین حدود، در قلمرو ترکیه قرار گرفت. ترک‌ها نام این شهر را سوروج تلفظ می‌کنند.