سعاده، انطون (۱۹۰۴ـ۱۹۴۹)
سَعاده، اَنْطون (۱۹۰۴ـ۱۹۴۹م) (Saadeh, Antoun)
نویسندۀ ملّی‌گرای سوری. منادی و پیش‌گام وحدت جغرافیایی سوریه و مخالف ملّی‌گرایی عربی بود. تا ۱۹۲۹ به‌صورت مهاجر در برزیل می‌زیست و در این سال به خاورمیانه آمد و مدرس زبان آلمانی در دانشگاه امریکایی بیروت شد. در ۱۹۳۲، حزب السوری القومی (حزب ملی سوریه) را بنیاد گذاشت که تا ۱۹۳۵ در سوریه و لبنان چندین هزار پیرو یافت. آنطون سعاده در کتاب تولد ملت‌ها (۱۹۳۸) سوری‌ها را ملتی متمایز، شامل تمامی نفوس هلال خصیب می‌شمارد و از ۱۹۴۷ عراق و قبرس را نیز به صورت‌بندی خود از ملت سوریه می‌افزاید. سعاده آشکارا از نظریه‌های ملی و نژادی آلمان نازی تأثیر گرفته بود و این مفهوم را که زبان عربی می‌تواند اساس ملّی‌گرایی عربی باشد صراحتاً نفی می‌کرد. فعالیت‌های سیاسی و نوشته‌های هیاهوبرانگیز سعاده به دستگیری و دو سال زندانی‌شدن او انجامید (۱۹۳۶). در ۱۹۳۸ لبنان را ترک گفت و در ۱۹۴۷ بار دیگر مبارزه برای وحدت سوریه را از سر گرفت و کوشید از پایگاهی در سوریه، قدرت را در لبنان به‌دست گیرد. مقامات لبنانی او را دستگیر و در ژوئیۀ ۱۹۴۹ اعدام کردند. اندیشه‌ها و جنبش انطون سعاده حداقل تا دهۀ ۱۹۶۰ تأثیرگذار بود و هنوز هم بین برخی از لبنانی‌ها و سوری‌ها پیروانی دارد.