سلال، عبدالله یحیی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سلال، عبدالله یحیی (سنحان 1917- 1994) Abdallah Bin Yahya Al- Sallal


نخستین رئیس‌جمهور یمن. در خانواده‌ای فقیر به دنیا آمد. پدرش برای فرار از قحطی خانواده‌اش را به صنعاء برد و شغل «پیر شب» را که وظیفه‌اش نظارت بر نگهبانان شب محلات و منازل شهر بود به دست آورد. عبدالله در 7 سالگی پدر را از دست داد. پس از تحصیلات ابتدایی و راهنمایی که بیشتر آن در مدرسه ایتام در حُدیده انجام شد همراه نخستین گروه اعزامی دانشجویان افسری در سال 1936 به بغداد رفت و این دوره را در 1938 با موفقیت و دریافت درجه‌ی ستوانی به پایان برد.

مشاهده‌ی عقب‌ماندگی کشورش در مقایسه با پیشرفت عراق او را متوجه ضرورت ایجاد تغییر و تحول در یمن کرد. در انقلاب سال 1948 بر ضد امام یحیی حمیدالدین فعالیت نمود و با شکست این انقلاب، دستگیر و به مدت 7 سال و نیم زندانی شد. افکار سیاسی‌اش در دوره‌ی زندان تحول یافت. پس از آزادی از زندان در 1955، به فرماندهی محافظان ولیعهد، محمد بن احمد حمیدالدین، و فرماندهی دانشکده‌ی خلبانی منصوب شد. سپس مدیریت بندر حُدیده به او واگذار شد و پس از ترور نافرجام امام احمد در تعِز، بار دیگر به صنعاء و کار سابقش در حفاظت از امیر البدر بازگشت. سلال با این که عضو سازمان افسران آزادی‌خواه نبود اما به آنان کمک می‌کرد و در دوره‌ی آماده‌سازی و سازماندهی برای انقلاب، به عنوان رهبر انقلاب 26 سپتامبر 1962 انتخاب شد. سپس در سال 1962 به عنوان اولین رییس‌جمهور یمن انتخاب گردید و دوره ریاستش تا سال 1967 ادامه داشت. حمایت نظامی مصر از وی در کنار حمایت مردمی سبب شد تا بتواند در مقابل تهدیدهای داخلی و خارجی مقاومت کند. وی طرفدار اتحاد کشورهای عربی بود و کوشید به ائتلاف مصر- عراق- سوریه بپیوندد. سلال نماینده‌ی جناح تندروی انقلاب یمن بود و با توافق‌نامه‌ی 1965 بین مصر و عربستان سعودی بر سر یمن مخالفت کرد. در سال 1965 برای حفاظت از دستاوردهای انقلاب و تحت فشار جناح معتدل ناچار به ترک کشور شد و به مصر رفت و به مخالفانش فرصت داد تا کنگره‌ی خود را برگزار کنند. کنگره‌ی آنان شکست خورد و نتوانست الگویی برای تغییر اوضاع ارائه دهد. در نتیجه سلال بار دیگر به کشور بازگشت. در سال 1967 توافق‌نامه‌ی عبدالناصر و فیصل بن سعود درباره‌ی اوضاع یمن و تحمیل کمیته‌ی سه جانبه را به سبب این که یمن نقشی در آن نداشت رد کرد. در همین سال وقتی که شرایط را برای ادامه‌ی کار مناسب ندید کشور را ترک کرد و زمانی که در سر راه سفر به شوروی به عراق رسید مخالفانش اعلام کودتا کردند. او برای پرهیز از خونریزی به طرفدارانش اجازه‌ی مقاومت نداد.

سلال در جریان وحدت دو یمن (در سال 1990) نقش ملی بزرگی ایفا کرد.