سم زدایی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سَم‌زدایی (detoxification)

فرآیند خنثی‌سازی یا دفع مواد سمی. این عمل به‌صورت طبیعی در کبد صورت می‌گیرد. هرگاه مواد سمی خورده شوند، سم‌زدایی به‌صورت مصنوعی و با استفاده از داروها یا با روش‌های گوناگون پزشکی، ازجمله دیالیز[۱]، صورت می‌گیرد. در طب جایگزین[۲]، برای کمک به پاک‌شدن بدن از مواد سمی حاصل از پرخوری، کم‌نوشی آب، خوردن داروها یا موادی که به‌سختی جذب بدن می‌شوند، و اثرات تنش[۳] از رژیم‌های غذایی، گیاهان دارویی، ماساژ، آب‌درمانی[۴]، و ورزش استفاده می‌کنند. رژیم‌های غذایی توصیه‌شده در این روش بر مصرف آب‌ میوه و سبزی‌های طبیعی، غذاهای خام و فرآوری‌نشده، و حذف نمک اضافه، قند، الکل، و غذاهای حاوی افزودنی‌های شیمیایی تأکید دارند. روزۀ کوتاه‌مدت با راهنمایی پزشک ممکن است مفید باشد. بعضی از درمانگران، مخصوصاً آن‌ها که به درمان‌های طبیعی و روده‌ای می‌پردازند (← شست‌وشوی کولون)، توصیه می‌کنند. رژیم‌های سم‌زدایی با روش درمانی آن‌ها همراه شود. از روش سم‌زداییِ زیر بی‌هوشی[۵] برای درمان اعتیاد به هرویین استفاده می‌کنند. ابتدا بیمار را بی‌هوش، و سپس نالوکسان[۶] یا نالترکسان[۷] به او تزریق می‌کنند. این مواد به گیرنده‌های تریاک در بدن متصل و مانع از بروز اثر هرویین می‌شوند. این داروها ضدسم[۸]‌های بسیار مؤثری برای هرویین‌اند، ولی منجر به بروز توهم[۹]، استفراغ، و اسهال می‌شوند. شدت این عوارض در زمان بی‌هوشی بسیار کاهش می‌یابد. در عین حال، بیمار، برای جلوگیری از علایم ترک، فرصت مصرف هرویین ندارد. بیماران غالباً پس از ۲۴ ساعت مرخص می‌شوند، ولی مصرف نالترکسان ادامه می‌یابد. موفقیت این روش چهار ماه پس از شروع سم‌زدایی ۷۵ درصد است.

 

  1. dialysis
  2. alternative medicine
  3. stress
  4. hydrotherapy
  5. anaesthetic detoxification
  6. naloxone
  7. naltrexone
  8. antidote
  9. hallucinations