سنگسری
سَنْگْسری
گروهی بزرگ از مردم گله‌دار نیمه‌چادرنشین در جنوب البرز شرقی، منسوب به بخش کوهستانی سنگسر در شمال سمنان، مرکب از ۵۹۱ خانوار. سردسیر این مردم در نواحی کوهستانی لار، لاریجان، قزقان‌چای و فیروزکوه و مناطقی در حوزۀ سرچشمه‌های رودخانه‌های تلار و تجن قرار دارد و گرمسیر آنان از سنگسر و حواشی کویری شاهرود و بیارجمند تا سبزوار پراکنده است. کوچ سالیانۀ سنگسری‌ها که در نوع خود از طولانی‌ترین مهاجرت‌های فصلی جهان است (از درۀ لار تا حوالی سبزوار) با وسایط نقلیۀ موتوری صورت می‌گیرد. نام این مردم در اخبار و کتاب‌های دورۀ ناصرالدین‌شاه و پس از آن به‌میان آمده است. آقاخان سنگسری از بزرگان این مردم در حملات افراد نایب‌حسین‌خان کاشی به سنگسر به‌قتل رسید (۱۳۳۱ق). گروهی از سنگسری‌ها که در ۱۳۳۴ق به شجاع لشکر دامغانی، قاتل نصرت‌الله میرزا امیراعظم حاکم سمنان و دامغان، پیوسته بودند، ضمن جنگی با قوای دولتی اسیر و به دستور یدالله‌خان امیراعظم ثانی اعدام شدند. امروزه بسیاری از سنگسری‌ها در سرزمین بومی خود و شهرهای اطراف نظیر ساری و قائم‌شهر و سمنان و تهران ساکن شده‌اند.