سهیل محلف

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سُهیلِ مُحَلَّف (Suhail)
(یا: ستارۀ لاندا بادبان[۱]) سومین ستارۀ درخشان صورت فلکی جنوبی بادبان[۲] یا شراع. در عربی به‌معنای زیبا، باشکوه، و درخشان است. چند ستارۀ دیگر این ناحیه نیز به‌نام سهیل معروف‌اند، ستارۀ بسیار درخشان سُهیل[۳] در صورت فلکی همسایۀ شاه‌تخته[۴] از آن‌جمله است. سهیل محلّف برای ناظران سراسر نیمکرۀ جنوبی و نیمۀ جنوبی نیمکرۀ شمالی، از بهمن تا اردیبهشت و در اوایل شب رؤیت‌پذیر است. ستاره‌هایی نظیر سهیل محلّف، که با چشم غیرمسلح دیده می‌شوند، به کهکشان راه شیری[۵] تعلق دارند و بیشتر آن‌ها درخشان یا به‌نسبت نزدیک‌اند. سهیل محلّف ستارۀ درخشانی در فاصلۀ متوسط از زمین است. درخشندگی ذاتی یا کلّ برون‌داد نوری آن به اندازۀ قدر مطلق[۶] مِنهای ۳.۳ است. ستاره‌های درخشان قدرهای کم و حتّی منفی دارند. چنین قدری با برون‌داد نوری حدود ۱۷۰۰ برابر نور خورشید برابر است. این ستاره حدود ۳۳۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و در آسمان شب زمین، با قدر ظاهری[۷] متوسط ۲.۱۸ می‌درخشد. به این ترتیب، یکی از ۱۰۰ ستارۀ درخشان آسمان شب است. دمای سطحی[۸] سهیل محلّف ۳,۶۰۰ درجۀ سانتی‌گراد و حدوداً ۳۰ درصد سردتر از دمای سطحی خورشید است. این دما رنگ آن را نارنجی می‌نمایاند. اخترشناسان براساس ترکیب، دما، و اندازه، آن را در ردۀ اَبَرغول[۹]های نارنجی جا داده‌اند. این رده شامل ستاره‌های پیری است که سوخت هیدروژن بخش مرکزی‌شان را مصرف کرده‌اند و اکنون، درحال سوزاندن هیدروژن پوستۀ بیرونی و هلیوم بخش مرکزی‌اند. این تغییرات سهیل محلّف را بسیار بزرگ‌تر از اندازۀ اصلی‌اش ساخته، و درخشندگی آن را بی‌اندازه افزایش داده است. قطر کنونی این ستاره ۱۳۸‌میلیون کیلومتر و حدود ۱۰۰ برابر قطر خورشید است. این تغییرات در عین حال برون‌داد نور ستاره را تا حدی متغیر ساخته است، به‌نحوی که قدر ظاهری آن بین ۲.۱۴ و ۲.۲۲ تغییر می‌کند.

 


  1. Lambda Velorum
  2. Vela
  3. Canopus
  4. Carina
  5. Milky Way
  6. absolute magnitude
  7. apparent magnitude
  8. surface temperature
  9. supergiant