سولیتون

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سولیتون (soliton)

موج تک‌افتاده‌[۱]ای در حال حرکت، با شکل و سرعت ثابت. این موج معمولاً گسترده و پاشیده نمی‌شود. امروزه، معادلات ریاضی توصیف‌کنندۀ رفتار سولیتون‌ها را برای ادامۀ پژوهش در گُداخت هسته‌ای[۲] و اَبَررسانایی[۳] به‌کار می‌برند. این موج را مهندس اسکاتلندی، جان اسکات راسل[۴] (۱۸۰۸ـ۱۸۸۲)، نام‌گذاری کرد. او در آبراهی با چنین موجی روبه‌رو شد و سوار بر اسب به‌دنبال آن رفت. تک‌موج، پیش از این‌که از نظر راسل ناپدید شود، به شکل گرد و برجسته و صاف و بدون گستردگی و پاشیدگی، حدود دو کیلومتر حرکت کرد. تپ‌های سولیتونی[۵] منتقل‌شونده در تارهای نوری را در ژاپن تولید کردند. در ۱۹۹۵، شرکت تلفن و تلگراف نیپون[۶] اطلاعات را با آهنگ ده گیگابایت در ثانیه و بدون هیچ‌گونه اُفت کیفیت به مسافت ۱۸۰ میلیون کیلومتر منتقل کرد.

 


  1. solitary wave
  2. nuclear fusion
  3. superconductivity
  4. John Scott Russell
  5. soliton pulses
  6. Nippon Telephone and Telegraph