سپهسالار، مدرسه
| مدرسۀ سپهسالار | |
|---|---|
| نام | مدرسۀ سپهسالار |
| موقعیت | تهران |
| کاربری | مدرسه |
| سازنده | استاد جعفرخان معمارباشی کاشانی و حاج ابوالحسن معمار |
سپهسالار، مدرسه
(یا: مدرسۀ سپهسالار جدید) از بناهای دورۀ ناصرالدین‌شاه قاجار واقع در تهران. براساس منابع موجود، میرزا حسین‌خان سپهسالار بنای آن را در ۱۲۵۷ش، آغاز کرد. پس از درگذشتِ سپهسالار در ۱۲۵۹ش، برادرش میرزا یحیی‌خان مشیرالدوله، احداث بنا را ادامه داد. اما تزیینات آن در زمان حیات وی به‌اتمام نرسید، و در دوره‌های بعد تکمیل شد. استاد جعفرخان معمارباشی کاشانی، و حاج ابوالحسن معمار، از معماران آن بودند. این بنا صحن وسیع مربع‌شکلی در میانه، با چهار ایوان در وسط اضلاع آن دارد. ایوان سوی قبله، از سایر ایوان‌ها وسیع‌تر و رفیع‌تر است، و چهار مناره بر فراز آن، و دو طاق‌نما در طرفینش دیده می‌شود. بر فراز ایوان سوی مقابل (شمال شرقی)، دو مناره به قرینه قرار دارند. گنبدخانۀ وسیعی با گنبد یک‌پوش در پشت ایوان سوی قبله واقع است. حجراتی با ایوانچه‌های جلو، و پستوهای پشت آن‌ها، در دو سوی ایوان‌های سه ضلع دیگر قرار گرفته‌اند. در طبقۀ بالای این قسمت‌ها نیز حجرات دیگری قرار دارد که در طرفین دو ایوان شمال غربی و جنوب شرقی، از لبۀ پیرامون صحن، عقب نشسته است. بدین‌ترتیب، مهتابی‌هایی در طرفین این دو ایوان پدید آمده، که فضای خصوصی‌تری را برای حجرات فراهم آورده است. شبستان وسیع و زیبایی با ستون‌های سنگی، در پشت جبهۀ شرقی بنا وجود دارد. قسمت‌های مختلف بنا، ازجمله پشت‌بغل ایوان‌ها و ایوانچه‌ها و داخل آن‌ها، نمای ورودی، و داخل هشتیِ آن، و سطح خارجی گنبد، مزین به‌کاشی‌کاری‌اند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نام آن به مدرسۀ عالی شهید مطهری تغییر یافت.