سید حسین کزازی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سید حسین کزازی (کرمانشاه ۱۲۵۳ -همان جا ۱۳۰۲ش)

نمایندۀ کرمانشاه در مجلس شورای ملی، و رئیس ادارۀ معارف. او از روشنفکران و پیشقدمان دورهٔ‌ انقلاب مشروطیت، و از پیشروان آموزش و پرورش نوین در کرمانشاه بود که به علت تلاش برای تأسیس نخستین مدارس دخترانه در این شهر، هدف گلوله قرار گرفت و کشته شد. اولین آن، مدرسه‌ای به نام احمد شاه قاجار با عنوان "مدرسه احمدیه" بود که در ۱۳۰۷ش نامش به شاهپور و پس از انقلاب به دبیرستان کزازی تغییر پیدا کرد و در ۱۳۸۸ش تبدیل به موزه شد. پیش از تأسیس چنین مدارسی، دختران عموماً در مکتب خانه‌های سنتی درس می‌خواندند. دختران اقلیت‌های مذهبی و برخی دختران مسلمان هم به مدرسه امریکایی یا مدرسه آلیانس (فرانسوی) می‌رفتند.

سید حسین کزازی نیز همچون پدرش به تحصیلات دینی پرداخت و روحانی شد. پدرش حاج سید حسن کزازی، از روحانیانی بود که برای ترویج تشیع از روستای کزاز در منطقۀ شازند در استان مرکزی به کرمانشاه آمده ‌بود.

سید حسین با راه افتادن نهضت مشروطه، از مشروطه‌خواهان شد و در دوره‌های دوم و سوم به نمایندگی کرمانشاهان به مجلس شورای ملی راه پیدا کرد.

او در اوایل جنگ جهانی اول به عتبات رفت، سپس به استانبول و آلمان رهسپار شد. سال‌ها در برلین و فرانسه اقامت داشت. در برلین، علاوه بر مبارزات آزادی‌‌خواهانه به تحصیل علوم جدید و فراگیری زبان آلمانی پرداخت. سپس به هند رفت. پس از خاتمهٔ جنگ، در 1299ش به کرمانشاه بازگشت. از طرف وزارت معارف، به سمت ریاست ادارۀ معارف و فوائد عامه کرمانشاه منصوب شد. طی مدتی که آن سمت را عهده دار بود، مدارس جدیدی تأسیس کرد.

او در شب چهاردهم خرداد ۱۳۰۲ش ترور شد و پس از یک روز درگذشت و در زادگاهش کرمانشاه به خاک سپرده شد.