شاخه زرین

شاخۀ زرّین (The Golden Bough)
کتابی در مردم شناسی، تألیف جیمز جورج فریزر، به زبان انگلیسی، نوشته‌شده در ۱۸۹۰‌ـ‌۱۹۳۶، چاپ نخست کتاب در ۲ مجلد (۱۸۹۰)، چاپ دوم در ۳ مجلد (۱۹۰۰)، چاپ سوم در ۱۲ مجلد به اضافۀ نمایه‌های آن (۱۹۱۵) و تکمله‌ای ۱جلدی بر همۀ کتاب در ۱۹۳۶. کتاب در هفت بخش تدوین شده است و هر بخش عنوانی مجزا دارد؛ هنر جادویی و تطور پادشاهان؛ تابو و خطرات روح؛ خدایی که می‌میرد؛ آدونیس، آتیس، و اُزیریس؛ ارواح گندم و جنگل‌ها؛ بلاگردان؛ بالدِر زیبا. این اثر عظیم، یکی از پرخواننده‌ترین آثار در همۀ تاریخ به‌شمار می‌رود. باورهای ادبی عصر ویکتوریایی در آن با دقت و ذوق خیال‌انگیز پژوهشی عجین شده است. این کتاب، که بعدها فریزر خلاصه‌ای تک‌جلدی از آن با یاری همسر و پسرش فراهم آورد، پایه‌بنای بسیاری از دریافت‌های انسان‌شناسانه و مآلاً ادراکات فرهنگی متفکران قرن ۲۰ شد. فریزر در پیش‌گفتار، هدف اصلی کتاب را کشف و توضیح قانونی عجیب توصیف می‌کند که برای جانشینی کاهن معبد دیانا در آریستا وجود دارد. این هدف، که در بادی امر چنین گزیده و ناچیز جلوه می‌کند، فریزر را به تحقیقاتی پردامنه و تطبیقی کشاند که در سنت مردم‌شناسی جایگاهی بس مهم دارد.