شاهرخ تیموری
شاهرخ تیموری (سمرقند ۷۷۹ـ ری ۸۵۰ق)
| شاهرخ تیموری | |
|---|---|
| زادروز |
سمرقند 779ق |
| درگذشت | ری 850ق |
| محل زندگی | ایران |
| ملیت | مغول |
| شغل و تخصص اصلی | فرمانروا |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
| خویشاوندان سرشناس | تیمور گورکانی (پدر)- گوهرشاد خاتون (همسر) |
پادشاه ایران، از سلسلۀ تیموریان، چهارمین پسر امیرتیمور. در بیشتر جنگ‌ها از بزرگ‌ترین سرداران سپاه پدرش بود. در ۲۰سالگی به دستور تیمور به حکومت خراسان، سیستان و مازندران رسید و پس از مرگ تیمور بر سر جانشینی پدر با برادرزاده‌اش خلیل سلطان صلح کرد و همچنان بر حکومت خراسان باقی ماند. اما در ۸۱۱ق با تصرف سمرقند خلیل سلطان را از سلطنت خلع کرد و خود به‌طور رسمی سلطان ممالک تیموری شد. در ۸۱۹ق آذربایجان را فتح کرد و در ۸۲۰ق پس از فتح فارس و عزل برادرزاده‌اش اسکندر میرزا، فرزندش ابراهیم سلطان را به حکومت آن‌جا منصوب کرد. در ۸۲۳ق بار دیگر به آذربایجان لشکر کشید و قرایوسف ترکمان و پسرش اسکندر را شکست داد. در ۸۳۰ق/۸۲۳ق از سوء قصد درویش احمد لر جانِ سالم به در برد که به‌دنبال این واقعه موجی از تعقیب و آزار به راه افتاد. دیگر از وقایعِ مهم دورۀ شاهرخ طاعون هرات است که به خالی شدن هرات از سکنه انجامید. شاهرخ از برجسته‌ترین پادشاهان ایران بود که علاوه بر دیانت، تقوی، عدالت و صلح‌جویی، بسیار بخشنده و ادب‌پرور نیز بود و به آبادانی اهتمام ویژه‌ای داشت و به یاری همسرش گوهرشاد بسیاری از خرابی‌های دوران پدر را مرمت و بازسازی کرد. شاهرخ شعر نیز می‌سرود و خطی خوش داشت.