شبکیه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

شبکیّه (retina)

شبکيّه
شبکيّه

لایه‌ای حساس به نور، در عقب چشم. عصب بینایی[۱] این لایه را به مغز متصل می‌کند. شبکیه از چند لایه تشکیل شده است. در انسان، بیش از میلیون‌ها یاختۀ حسی شبکیه را می‌سازند. این یاخته‌ها بر دو نوع استوانه‌ای[۲] و مخروطی[۳]اند که نور را به پیام‌های عصبی تبدیل می‌کنند. این پیام‌ها از راه عصب‌ بینایی به مغز می‌رسند. در هر چشم ۱۲۰‌میلیون یاختۀ استوانه‌ای وجود دارد. این یاخته‌های حساس به نور در همۀ قسمت‌های شبکیه پراکنده‌اند، ولی نمی‌توانند تصاویر واضح و دقیقی ارائه کنند و رنگ‌ها را تمیز دهند. هر چشم ۶‌میلیون یاختۀ مخروطی دارد که اکثراً در منطقۀ مرکزی شبکیه، با نام گودی[۴]، متمرکزند. کار این یاخته‌ها ایجاد تصاویر دقیق و دید رنگی است. سه نوع رنگ‌دانۀ بینایی در یاخته‌های مخروطی وجود دارد. هر یاخته به یکی از رنگ‌های اصلی، قرمز، آبی، و سبز، حساس است. مغز درجات متفاوت علایم صادرشده از سه نوع یاختۀ مخروطی را به‌صورت رنگ‌های گوناگون طیف مریی درک می‌کند. تصویری که روی شبکیه تشکیل می‌شود وضوح چندانی ندارد. پژوهش‌ها دربارۀ چشم و مراکز بینایی مغز نشان می‌دهند که این تصویر چندان دقیق فرآوری نمی‌شود تا کیفیت بهتری پیدا کند. گاه شبکیه براثر ضربه، مثلاً در مشت‌زنی، از دیوارۀ کرۀ چشم جدا می‌شود. در این حالت، شبکیه را با لیزر به‌محل اصلی خود می‌چسبانند.

 


  1. Optic nerve
  2. rod
  3. cone
  4. fovea