شعر مشروطه
شعر مشروطه
مجموعۀ سروده‌هایی از نیمۀ دوم دهۀ 1280 تا نیمۀ نخست دهۀ 1300ش با درون‌مایه‌های انقلاب، آزادی، مردم، میهن، عدالت و مسائل سیاسی و اجتماعی. شاعران آغازین این دوره و نوع شعری آن، که تا آن هنگام در ادب فارسی به‌سبب چیرگی سنت‌ها پیشینه‌ای نداشت، عبارت‌اند از ادیب‌الممالک فراهانی، اشرف‌الدین نسیم شمال، عارف قزوینی و ملک‌الشعراء بهار. در دهۀ 1290ش، به‌ویژه پس از جنگ جهانی اوّل، گویندگانی دیگر مانند میرزادۀ عشقی، ابوالقاسم لاهوتی و فرّخی یزدی نیز به این صنف پیوستند. شاعران مشروطه به لحاظ قالب‌های شعری، جز برخی تجربه‌های کوتاه و بی‌توفیق، به سنّت‌های ادبی پای‌بندی نشان دادند، امّا آن‌ها در دگرگونی مفهوم‌های شعری و ذهنیّت شعری، گام‌های بلندی برداشتند و از نظر زبان نیز به زبانِ رایج و گفتاری عصر خود توجّهی فراوان ابراز کردند. ایرج‌میرزا، شاعر مشهور این عصر، به لحاظ اجتماعی با شعر این دوره همراهی دارد، امّا در موضوع سیاسی، به دلیل انتساب به طایفۀ قاجار، با شعر و شاعران مشروطه همدل نیست.