شمن باوری

شَمَن‌باوری (shamanism)

(یا: شمنیسم) احتمالاً قدیم‌ترین دین جهان، که بیش از ۸هزار سال پیش از میان اقوام تونگوز سیبری برخاست و چین و آسیای جنوب شرقی را فراگرفت و از راه پل خاکی، که آن زمان سیبری را به آلاسکا وصل می‌کرد، از روسیه به امریکای شمالی و مرکزی راه یافت. محور آن را اعتقاد به دو دنیای ماده و روح تشکیل می‌دهد. شمن‌ها، یا روحانیان دین شمن، می‌توانند به تسخیر ارواح درآیند و سپس برای درمان بیماران، رفع شوربختی، تغییر در وضع آب و هوا یا وجود حیوان برای شکار، پیشگویی آینده، و غیره به کمک گرفته شوند. معمولاً به شمن‌ها توانایی تبدیل‌شدن به حیوانات نیز نسبت داده می‌شود، خصوصاً به خرس که حرمت خاصی دارد. شمن‌باوری هنوز در چین، ژاپن، سیبری و بسیاری از نواحی امریکای شمالی و مرکزی وجود دارد. به تازگی گرایش بدان به‌ویژه در غرب از نو رونق گرفته است زیرا مناسباتش با طبیعت، موافق طبع طالبان معنویت و جهان‌بینی زیست‌محیطی‌تر است. شمن‌ها معمولاً در کودکی یا نوجوانی، و گاه درنتیجۀ یک بیماری سخت، به توانایی‌های خود پی می‌برند. سپس ممکن است ناچار به پرهیز از برخی خوردنی‌ها، فعالیت‌ها، و امور اجتماعی شوند. برای برقراری ارتباط با عالم ارواح، شمن‌ها معمولاً طی مراسمی به‌حال خلسه می‌روند. در برخی جوامع شمن همیشه مرد است؛ در بعضی دیگر زن شمن نیز وجود دارد.

---