شهاب، حسن علوی
شهاب، حسن علوی (حضرموت 1852- 1915) Hasan bin Alawi Al-Shehab
متفکر اصلاح‌طلب یمنی. پس از تحصیلات اولیه در زادگاهش، به حرمین شریفین (مکه و مدینه) مهاجرت کرد و نزد علمای این دو شهر تلمذ نمود، سپس به قصد مدیریت املاک پدرش به سنگاپور رفت. در سنگاپور زندگی مرفهی داشت و توانست فعالیت علمی‌اش را در کنار گرایش‌های فکری آغاز کند. زمینه‌ی اجتماعی مناسب و نیز وجود هسته‌ای از اصلاح‌گرایان و روشنفکران یمنی در سنگاپور وی را در پیگیری دغدغه‌های فکری اصلاحی‌اش یاری کرد. وی بیشتر عمر خود را در سنگاپور گذراند و سه سال پیش از مرگش در سال 1912م به یمن بازگشت.
اصلاح نظام آموزشی در صدر دغدغه‌های حسن علوی شهاب قرار داشت. وی در مقالاتی که در برخی مجلات مصری و نیز مجله‌های الاصلاح و الوطن در سنگاپور منتشر می‌شد به ضرورت اصلاح نظام آموزشی توجه ویژه کرده است. وی معتقد بود که مسأله‌ی آموزش بر مسأله‌ی وحدت و اتحاد ملل، تقدم دارد و در کتاب النحله که در سال 1906 در سنگاپور منتشر شد، بر توسعه و تنوع بخشیدن به علومی که در مدارس تدریس می‌شد تاکید کرد و روش آموزش سنتی را که مبتنی بر تقلید و تکرار و تقدیس روش‌های گذشته است به باد انتقاد گرفت. وی معتقد بود آموزش دینی تنها بخش اندکی از علوم فقه و نحو را شامل می‌شود و در آن از دیگر علوم و امور دینی و دنیایی خبری نیست.
اندیشه‌های اصلاحی شهاب خشم بسیاری از علمای یمنی را نسبت به او برانگیخت. عالم یمنی، ابوبکر بن شهاب، که در آن هنگام مقیم هند بود در رد کتاب النحله‌ی او کتابی با عنوان اتحاف اهل القبله فی الرد علی کتاب النحله نوشت و چنان که از عنوان کتاب برمی‌آید ردیه‌اش را بر کتاب النحله هدیه‌ای به امت اسلام شمرد.