شوارتسشیلد، کارل (۱۸۷۳ـ۱۹۱۶)

شوارْتْسْشیلْد، کارْل (۱۸۷۳ـ۱۹۱۶)(Schwarzschild, Karl)

شوارْتْسْشيلْد، کارْل

اخترشناس آلمان و متخصص فیزیک نظری. برای نخستین‌بار صفحۀ عکاسی را در تلسکوپ جایگزین چشم کرد و شدت نور رسیده به این صفحه‌ها‌ را با نورسنج اندازه گرفت. بخشی از تجهیزات مورد نیازش را خود طراحی می‌کرد و می‌ساخت. نخستین نتایج معتبر نورسنجی عکاسی را منتشر ساخت. همچنین، سهم فراوانی در مکانیک آسمانی، دینامیک اختری، نظریۀ اُپتیکی و نظریۀ تعادل تابشی داشت. در فرانکفورت آم‌-‌ماین (فرانکفورت) زاده شد، و در استراسبورگ و مونیخ درس خواند. پس از دریافت دانشنامۀ دکتری در ۱۸۹۶، به رصدخانۀ کافنر در وین رفت. در ۱۹۰۲، به استادی و سرپرستی رصدخانه گوتینگن انتخاب شد. از ۱۹۰۹، سرپرست رصدخانۀ اخترفیزیکیِ پوتسدام بود. در ۱۹۱۴، به ارتش پیوست و در بلژیک و روسیه خدمت کرد. در ۱۹۰۰، این نظریه را مطرح کرد که هندسۀ فضا احتمالاً با اصول اقلیدسی انطباق ندارد. این اظهار نظر، شانزده سال پیش از انتشار نظریۀ نسبیت عام آلبرت اینشتین مطرح شد. چندی بعد، برای نخستین‌بار حل دقیق معادلات میدان اینشتین را به‌‌دست‌ آورد. شوارتسشیلد مفهوم تعادل تابشی را در اخترفیزیک وارد کرد و احتمالاً برای نخستین‌بار، به اهمیت فرآیندهای تابشی در انتقال حرارت در جّوهای اختری پی‌ بُرد. در ۱۹۰۶، اثری در زمینۀ انتقال انرژی در سطح خورشید، و در مجاورت آن منتشر کرد. تداخل‌سنجی چندشکافی ابداع کرد و آن را برای اندازه‌گیری فاصلۀ جدایی ستاره‌های دوگانۀ نزدیک به‌هم به کار برد. طی گرفت کامل خورشیدی در ۱۹۰۵، طیف‌نگاشتهایی تهیه کرد که اطلاعاتی از ترکیب شیمیایی نواحی ارتفاعات متفاوت خورشید به‌‌دست می‌داد. چندی بعد، عدسی شیئی طیف‌نگاشتیای طراحی کرد که وسیلۀ سریع و اطمینان‌بخشی برای تعیین سرعت شعاعی ستاره‌ها بود. پسرش، مارتین شوارتسشیلد، نیز اخترشناس بود.

 

---