شونی

شَونی (Shawnee)

شَوني

از اقوام سرخ‌پوست امریکا، با جمعیتی نزدیک به ۶‌هزار نفر (۱۹۹۰). زبانشان به گروه زبانی آیروکویی تعلق دارد. آن‌ها مهاجرت گسترده‌ای را از اکثر نقاط شرق و جنوب امریکا به سایر نقاط شروع کردند و با اقوامی چون فاکس، سوک، و کیکاپو مرتبط‌اند. اکثر افراد این قوم امروزه در اوکلاهما زندگی می‌کنند. شونی‌ها در اصل در درۀ مرکزی رود اوهایو به‌سر می‌برند و در آن‌جا تابستان‌ها ساکن روستاهای بزرگی با خانه‌های پوشیده از ساقۀ درختان بودند و ذرت می‌کاشتند. هر روستا خانۀ شورای بزرگی داشت که مراسم مختلف دینی در آن برگزار می‌شد. در زمستان، شونی‌ها به گروه‌های کوچک خانوادگی برای شکار تقسیم می‌شدند. مراسم شامل مناسک تطهیرِ جنگ‌جویان و تشریفات موسمی مربوط به کاشت، رسیدن و برداشت محصول می‌شد. جامعۀ شونی دارای پنج بخش اصلی بود که هر یک به چند طایفه تقسیم می‌شد. آن‌ها یک رئیس موروثی مدنی داشتند که نظارت بر امور عمومی را برعهده داشت و یک رئیس جنگ که به‌‌سبب شجاعت و مهارت‌هایش انتخاب می‌شد. امروزه بسیاری از شونی‌ها کشاورز و دامدارند. تقریباً نیمی از آن‌ها به مسیحیت گرویده‌اند، در حالی‌‌که نیمی دیگر از دین سنتی خود پیروی می‌کنند و تعداد اندکی از آن‌ها به زبان بومی خود سخن می‌گویند. امور قبیله‌ را دو سازمانی اداره می‌کنند که نمایندگی شونی‌های «شرقی» و شونی‌های «غایب» را برعهده دارند. آیروکویی‌ها در حدود ۱۶۹۰ شونی‌ها را از سرزمینشان بیرون راندند و آن‌ها را به گروه‌های جدا از هم در ایلینوی، جورجیا، کارولینای جنوبی، آلاباما، پنسیلوانیا،‌ تنسی و فلوریدا پراکندند. در اواسط دهۀ ۱۷۵۰ بسیاری از آن‌ها بار دیگر در اوهایو به یکدیگر پیوستند و در آن‌جا در اوایل قرن ۱۹، اتحادیه‌ای با سایر قبایل به رهبری تکومسه پدید آوردند تا در مقابل از دست‌رفتن زمین‌هایشان مقاومت کنند. ویلیام هنری هریسون، فرماندار «سرزمین ایندیانا» و ارتشی با بیش از هزار جنگجو آن‌ها را در نبرد تیپیکانو شکست داد و این ماجراها به جنگ ۱۸۱۲ انجامید. شونی‌ها سپس به سه شاخۀ مستقل تقسیم شدند (غایب‌ها، شرقی‌ها، و چروکیها) که در دهۀ ۱۸۳۰ در نقاط مختلف اوکلاهما سکونت گزیدند.

 

---