شکسپیر، ویلیام (۱۵۶۴ـ ۱۶۱۶)

ویلیام شکسپیر William Shakespeare
زادروز	استرتفورد ـ آپان ـ ایون ۱۵۶۴م
درگذشت	۱۶۱۶م
ملیت	انگلیسی
تحصیلات و محل تحصیل	مدرسۀ زبان
شغل و تخصص اصلی	نمایش‌نامه‌نویس
شغل و تخصص های دیگر	شاعر
آثار	رومئو و ژولیت و رویای شب نیمۀ تابستان اُتللو، شاه لیر، و مکبث
گروه مقاله	ادبیات غرب
خویشاوندان سرشناس	آن هتاوی (همسر)

شکسپیر، ویلیام (۱۵۶۴ـ ۱۶۱۶)(Shakespeare, William)

ویلیام  شکسپیر

ویلیام  شکسپیر

نمایش‌نامه‌نویس و شاعر انگلیسی. نمایش‌نامه‌های او را که به شعر آزاد و بخش‌هایی به نثر نوشته شده، کلاً به نمایش‌نامه‌های غنایی، همچون رومئو و ژولیت و رویای شب نیمۀ تابستان؛ کمدی‌هایی، مانند کمدی اشتباهات، هر طور که بخواهید، هیاهوی بسیار برای هیچ، و چشم در برابر چشم؛ نمایش‌نامه‌های تاریخی، نظیر هنری ششم (در سه بخش)، ریچارد سوم، و هنری چهارم (در دو بخش)، که غالباً خرد سیاسی بدبینانه را نشان می‌دهند؛ و تراژدی‌هایی همچون هملت، اُتللو، شاه لیر، و مکبث می‌توان تقسیم کرد. غزلهای پُرشماری نیز سرود. شکسپیر در استرتفورد ـ آپان ـ ایون به‌دنیا آمد و پسر یک تاجر پارچه‌های پشمی بود؛ از مدرسۀ زبان فارغ‌التحصیل شد، و در ۱۵۸۲، با آن هتاوی ازدواج کرد. از این ازدواج صاحب سه فرزند شد. شکسپیر، تا ۱۵۹۲ در لندن در مقام بازیگر و نمایش‌نویس تثبیت شد، و از ۱۵۹۴ عضو مُهم گروه بازیگران لُرد چمبرلین بود. در ۱۵۹۸، این گروه تماشاخانه یا تئاتر دائمی خود را تخریب کرد، و تئاتر گلوب را در ساوتوارک ساخت. در ۱۶۰۳، گروه بازیگران لُرد چمبرلین به کینگزمن تبدیل شد. در این زمان، شکسپیر که نمایش‌نامه‌نویس اصلی گروه و از مدیران تجاری آن‌جا بود به بازیگری نیز ادامه داد. در ۱۶۱۰، به استرتفورد بازگشت و در ۲۳ آوریل ۱۶۱۶ درگذشت؛ او را در محراب کلیسای هولی ترینیتی (تثلیث مقدس)، در استرتفورد، به‌خاک سپردند. نمایش‌نامه‌های اولیه او در سال‌های ۱۵۸۹ـ۱۵۹۴، حاکی از حضور نویسنده‌ای جوان بود که شیوه‌های هنری خود را فرا می‌گیرد و با به‌کارگیری قالب‌ها (فرم‌ها)ی گوناگون، تجربه کسب می‌کند. این نمایش‌نامه‌ها عبارت‌اند از سه بخش از هنری ششم، کُمدی‌های کمدی اشتباهات، رام‌کردن زن سرکش، و دو نجیب‌زادۀ ورونایی؛ تیتوس آندرونیکوس تراژدی‌ انتقام ملهم از آثار سنکا؛ و ریچارد سوم. پس از نمایش‌نامه‌های غنایی رومئو و ژولیت، رویای شب نیمۀ تابستان، و ریچارد دوم (که به کشف رابطۀ میان زندگی خصوصی فرد با جامعه می‌پردازد) در سال‌های ۱۵۹۴ـ۱۵۹۷، نمایش‌نامه‌های شاه ‌جان (که باز هم کاوشی است در طنزها و مسائل سیاست) و تاجر ونیزی (۱۵۹۶ـ۱۵۹۷) را نوشت. نمایش‌نامه‌های فالستافی از ۱۵۹۷ تا ۱۶۰۰، مانند هنری چهارم (بخش‌‌های اول و دوم، که دنیای مضحک میخانه را در کنار محظورات و مسئولیت‌های موجود در سلطنت و جاه‌طلبی سیاسی قرار می‌دهند)، هنری پنجم (تصویری از شاه‌ هال همچون یک سرباز ـ پادشاه آرمانی)، و زنان سرخوش وینزر (که گویند به درخواست الیزابت اول نوشته شد تا عشق فالستاف را نشان دهد)، آوازه‌اش را به‌اوج رساندند. در ۱۵۹۹، یولیوس سزار را نوشت (که با تمرکز بر درون‌مایه و پی‌رنگی محوری، دسیسه برای به‌قتل‌رساندن سزار، و تقابل میان رقیبان سیاسی، که در آن هرکس که بی‌رحم‌تر است برنده می‌شود، از دیگر تراژدی‌های بزرگ او پیشی گرفت). این دوره با نمایش‌نامه‌های بذله‌گویانه غنایی هیاهوی بسیار برای هیچ، هرطور که بخواهید و شب دوازدهم (ح ۱۵۹۸ـ۱۶۰۱)، به‌پایان رسید. با نمایش‌نامۀ هملت، دورۀ ‌تراژدی‌های بزرگ اُتللو، شاه لیر، مکبث، تیمون آتنی، آنتونی و کلئوپاترا، و کوریولانوس (که قهرمانش براثر احساس خدشه‌دار‌شدن آبرویش به جدالی مصیبت‌بار با رومیان تن می‌دهد) آغاز می‌شود (۱۶۰۱ـ۱۶۰۸). این دورۀ‌ تاریک در کُمدی‌های تروئیلوس و کرسیدا (که کاوشی کنایه‌آمیز در مفهوم شرف شهسواری در ارتباط با رفتار جنسی و جنگ میان یونان و تروآ است)، آن خوب است که پایانش نیکوست، و چشم در برابر چشم (ح ۱۶۰۱ـ۱۶۰۴) نیز انعکاس دارد. داستان زمستان (که بازسازی داستان عاشقانۀ رقیبی حسود به‌نام رابرت گرین بود)، و طوفان جزو نمایش‌نامه‌های عاشقانه کامل یا نمایش‌نامه‌های دوران‌ آرامش اواخر کار نویسندگی او دسته‌بندی می‌شوند. در ۲۰۰ سال اول پس از مرگش، نمایش‌نامه‌های شکسپیر به‌صورت کوتاه یا تجدیدنظر‌شده اجرا می‌شدند (چنان‌که به نمایش شاه لیر نیم تیت، پایانی شاد داده شد)، تا آن‌که در قرن ۱۹، با ارزیابی انتقادی آثار ساموئل کولریج و ویلیام هزلیت، متن‌های اصلی احیا شدند. بررسی نمایش‌نامه‌های شکسپیر در قرن حاضر، با مطالعۀ مفصّل جنبه‌های مختلفی چون زبان، ساختار شرایط تئاتری معاصر، و زمینۀ اجتماعی و فکری آثارش صورت تحلیلی به خود گرفته است. نمایش‌نامه‌های او را جان همیگ و هنری کاندل، دو تن از همکاران اسبق شکسپیر در گروه کینگز، در کتاب اول (۱۶۲۳) گردآوری و ویرایش کردند. چاپ‌های بعدی این اثر در ۱۶۳۱، ۱۶۶۴، و ۱۶۸۵، به‌ترتیب با عناوین کتاب دوم، کتاب سوم، و کتاب چهارم انتشار یافتند.

آثار شکسپیر

عنوان	سال	عنوان لاتین
تاریخی
هنری ششم	1590ـ1592	Henry VI
ریچارد سوم	1593	Richard III
ریچارد دوم	1595	Richard II
هنری چهارم	1597ـ 1598	Henry IV
هنری پنجم	1598	Henry V
تراژدی
تیتوس آندرونیكوس	1590ـ1592	Titus Andronicus
رومئو و ژولیت	1597	Romeo and Juliet
یولیوس سزار	1599ـ1600	Julius Caesar
هملت	1600	Hamlet
اتللو	1604	Otello
شاه ‌لیر	1605	King Lear
مكبث	1605	Macbeth
آنتونی و كلئوپاترا	1607	Anthony and Cleopatra
پریكلس	1608	Pericles
سیمبلین	1609	Cymbeline
كوریولانوس	1608	Coriolanus
تیمون آتنی	1608	Timon of Athens
كمدی
دو نجیب‌زاده ورونایی	1592	The Two Gentleman of Verona
رام كردن زن سركش	1594	The Taming of the Shrew
رنج بیهوده عشق	1594	Love's Labor's Lost
كمدی اشتباهات	1594	Comedy of Errors
رؤیای شب نیمه تابستان	1595	Midsummer Night's Dream
تاجر ونیزی	1596	The Merchant of Venice
هرطور كه بخواهید	1599	As you like it
زنان سرخوش وینزور	1597ـ1600	Merry Wives of Windsor
هیاهوی بسیار برای هیچ	1599	Much Ado Abouth Nothing
شب دوازدهم	1599	Twelfth Night
تروئیلوس و كرسیدا	1601	Troilus and Cressida
آن خوب است كه پایانش نیكوست	1602	All's Well that Ends Well
كلوخ‌انداز را پاداش سنگ است	1604	Measure for Measure
داستان زمستان	1611	Winter's Tale
طوفان	1612	Tempest

 

---