صبنجه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

صَبَنْجه

(یا: صابانجا) شهری کوچک در آناتولی شمالی، در محل بیت عَنیای قدیم، در شمال شرقی کرانۀ دریاچۀ آب شیرینی به‌همین نام، در غرب رود سقاریه (ساکاریای کنونی)، در کشور ترکیه. از تاریخ پیش از اسلام آن تقریباً چیزی دانسته نیست. اولیا چلبی بنیادگذار آن را صابانجی قوجا نامی گفته است. نام صبنجه نخستین‌بار در قرن ۱۰ق/۱۶م در تاریخ آمده است؛ صاری رستم‌پاشا، وزیر سلطان سلیمان قانونی، در آن‌جا گرمابه، مسجد و کاروان‌سرایی با ۱۷۰ حجره ساخت. در مسیر پایتخت به آناتولی، اهمیت نظامی و سوق‌الجیشی داشت و در قرن ۲۰ ایستگاه خط آهن اَسکُدار به آناتولی بود. در جنگ یونان و ترکیه (۱۹۲۱) مدتی در تصرف یونان بود و آسیب دید. اکنون از توابع ولایت سقاریه و از مراکز باغداری و فعالیت‌های کشاورزی است. دریاچۀ صَبَنجه با ۱۵ کیلومتر عرض و آب شیرین، از دیرباز از لحاظ ماهیگیری اهمیت داشته است. نام قدیم آن را سومونه سیس ضبط کرده‌اند. طرح اتصال آن به خلیج ازمیت از طریق حفر آبراهه از عهد تراژان (ترایان)، امپراتور روم، مد نظر بود و در قرن ۱۰ق، در سلطنت مصطفی سوم و مراد سوم، پادشاهان عثمانی و پس از آنان، در جمهوری ترکیه، تعقیب شد. هدف از این طرح برقراری ارتباط آبی بین دریای سیاه و دریای مرمره است.