صدا (فیزیک)
صدا (فیزیک)(sound)
احساس فیزیولوژیک دریافت‌شده با گوش. بر‌اثر ارتعاش حاصل از موج صوتی[۱] پدید می‌آید. امواج صوتی ارتعاشاتی ناشی از تغییر فشارند که به‌صورت کره‌ای در حال انبساط، در همۀ جهات، در هوا منتشر می‌شوند. امواج صوتی در هوا با سرعتی منتشر می‌شوند که به دمای هوا بستگی دارد. در شرایط متعارف فشار و دما، مقدار این سرعت حدود ۳۳۰ متر در ثانیه است. ارتفاع صدا[۲] به تعداد ارتعاشات پدیدآمده در هوا در هر ثانیه (بسامد[۳]) بستگی دارد، ولی سرعت انتشار مستقل از بسامد است. بلندی صدا عمدتاً به دامنۀ[۴] ارتعاشات پدیدآمده در هوا وابسته است. صوت به‌صورت موج طولی[۵] منتشر می‌شود و رقت یا تراکم ایجادشده در هوا با انتشار صوت هم‌جهت است. امواج صوتی نیز مانند امواج نور و امواج روی سطح آب قابلیت بازتاب[۶]، پراش[۷]، و شکست[۸] دارند. بازتاب موج صوتی را به‌صورت پژواک[۹] می‌شنویم. پراش موج صوتی را در عبور موج صوتی از درگاه و پخش آن در راهرو می‌توان دریافت. شکست موج صوتی را با خم‌شدن راستای انتشار صوت، هنگام ورود آن به محیط انتشار غلیظ‌تر یا رقیق‌تر مشخص می‌کنند (← شکست)، زیرا سرعت انتشار صوت در محیط‌های غلیظ‌تری مثل جامدات و مایعات بیشتر می‌شود. کمترین بسامد شنیداری برای گوش انسان حدود بیست هرتز، ۲۰ ارتعاش در ثانیه، و بیشترین بسامد ۲۰هزار هرتز است. حد پایینی این گسترۀ شنیداری، بسته به سن شنونده، اندکی تغییر می‌کند، ولی حد بالایی از سن بلوغ به‌بعد به‌شکل یکنواخت اُفت می‌کند. نمودار حرکت و انتشار موج طولی. انتشار صوت در هوا یکی از نمونه‌های حرکت موج طولی است. راستای رفت و برگشت ارتعاش موج در راستای انتشار موج است. در ناحیۀ تراکم، ذرات محیط انتشار به هم فشرده و نزدیک، و در ناحیۀ رقت از هم دورتر می‌شوند.