صدر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

صدر

از القاب و مناصب حکومتی. این لقب از قرن سوم و چهارم هجری به بعد رایج بوده و به تنهایی (صدر) و یا با ترکیب کلمات عربی یا فارسی، مصطلح گردیده و تا اواخر قرن چهاردهم هجری رواج داشته است مانند: صدرالاشرف، صدرالدین، صدرالممالک، صدر خاصه، صدرالصدور در دوران حکومت ممالیک مصر (۶۵۰ـ۹۲۲ق)، «صدر»، به‌عنوان لقب اساسی در نامه‌نگاری‌ها به‌کار می‌رفت. در آن ایام به بازرگانان مشهور و بزرگ‌منصبان در پیشه‌ها و صنعت‌های بزرگ این لقب داده می‌شد. مانند صدرالحکما (رئیس پزشکان و جراحان). این منصب نزد پادشاهان هند نیز به‌چشم می‌خورد. اما اوج کاربرد آن در دولت صفویان دیده می‌شود. صدر در این دوره از مهم‌ترین مقامات مذهبی بود. این عنوان در طول دوران صفوی دچار دگرگونی گردید و به دو مقام «صدر عامه» و «صدر خاصه» تقسیم شد. وظیفه اجرایی «صدر خاصه» تعیین حاکم شرع، مباشرین اوقاف و رسیدگی به امور سادات، علما و شیخ‌الاسلام‌ها بود.