صدقی بیگ ارمنی
صِدْقی بِیگ ارمنی (بوشهر ـ تهران ۱۲۲۰ش)
(یا: سِت‌خان آسدوادزادوریان) از رِجال عهد قاجار. پدرش تاجر بود. در ۱۳سالگی او را برای ادامۀ تحصیل به شهر بَمبَئی در هندوستان فرستاد. در تهران به استخدام دربار قاجار درآمد. سپس به تبریز نزد سردار عباس میرزا نایبُ‌السَّلطنه رفت و عباس میرزا به او لقب خان داد. سِت‌خان که صِدقی‌بیگ لقب یافته بود، در ۱۱۸۹ش به لندن فرستاده شد. هنگامی که میرزا صالح شیرازی وزیر مختار ایران در لندن بود، سِت‌خان مترجم او شد. در ۱۲۰۷ش نامه‌ای از فتحعلی‌شاه برای بابِ عالی برد و به سلطان محمود عثمانی تقدیم کرد. سلطان محمود او را به دریافت یک قبضه خنجر گوهرنشان و نشان درجۀ یک مفتخر کرد. عباس میرزا طی فرمانی به سِت‌خان اجازه داد صنعتگرانی از انگلستان به ایران بیاورد و صنایع آن کشور را در ایران متداول کند. آذربایجان معادن غنی مس داشت، ولی ایرانیان مس مورد نیاز را از عثمانی وارد می‌کردند. ست‌خان درصدد برآمد از معادن مس آذربایجان بهره‌برداری کند. عباس میرزا نایب‌السلطنه معادن آذربایجان را به‌مدت ۲۱ سال به ست‌خان واگذار کرد. او مکلف بود برای استخراج معادن، معدنکار از خارج بیاورد و پس از استخراج، ده یک آن را به دیوان بپردازد. ست‌خان به انگلستان رفت دو معدنکار انگلیسی و بیست تن یونانی استخدام کرد و به ایران آورد. او از نخستین ایرانیانی است که معادن ایران را با اسلوب جدید و به‌وسیلۀ متخصصان با تجربه و کارآزموده مورد بهره‌برداری قرار داد. معادن مس و سرب به بهره‌برداری رسید. یکی از معادن مس دارای رگه‌های نقره نیز بود. معادن مس بهره داد، ولی عباس میرزا نایب‌السلطنه بزرگ‌ترین مشوّق و حامی او، دار فانی را وداع گفت. ست‌خان از مسی که از معدن قَراجِه داغ استخراج کرده بود، دو عدد توپ شش پوندی ساخت و به شاه قاجار اهدا کرد. در مقابل آن، قَریۀ شیخ لار میانه را که سالانه ۱۵۰۰ تومان درآمد داشت به رسم تیول به او دادند. سِت‌خان درصدد تأسیس کارخانه‌های چینی‌سازی و بلورسازی، تهیه شکر از چغندرقند، و نَجّاری به سبک ایتالیا بود.