طحاوی، ابوجعفر احمد (قاهره ۲۳۹ـ۳۲۱ق)
طَحاوی، ابوجعفر احمد (قاهره ۲۳۹ـ۳۲۱ق)
فقیه حنفی مصری. ابتدا شافعی بود و نزد دایی خود ابوابراهیم اسماعیل مزنیِ شافعی درس خواند. سپس در محضر ابوجعفر احمد بن ابی‌عمران بغدادی فقه حنفی آموخت و برای ادامۀ تحصیل به غزه، عسقلان و دمشق سفر کرد، و در حدود ۲۶۹ق به مصر بازگشت. رتبۀ او در حنفیه چنان است که از زمرۀ مجتهدان به‌شمار می‌رود. وی در مسائلی که نص خاص نداشتند، براساس قواعد مقرر در مذهب، به استنباط حکم می‌پرداخت. مزار او در قرافۀ مصر واقع است. کتاب اختلاف بین الفقها (یا: اختلاف‌العلما)ی وی، که اکنون اصل آن در دست نیست، سال‌ها پس از او از منابع معتبر نویسندگان بزرگ بود. کسانی چون سید مرتضی و شیخ طوسی نیز در آثار خود، بسیار به این کتاب ارجاع داده‌اند. طحاوی المختصر فی‌الفقه را به سبک المختصر مزنی نوشت. بر این اثر او شرح‌های بسیاری نوشته‌اند که قدیم‌ترین و مهم‌ترین شرح آن از ابوبکر رازی است. از دیگر آثار اوست: معانی‌الآثار؛ احکام‌القرآن؛ مشکل‌الآثار؛ الشروط‌الکبیر؛ تاریخ‌الکبیر (در دست نیست)؛ شرح مناقب ابی‌حنیفة؛ العقیده؛ شرح الجامع‌الکبیر؛ نوادر الفقهیة.