طوفا ن البکاء

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

طوفا‌ن‌البُکاء

(نام کامل: طوفانُ‌البُکاء فی مَقاتِلِ الشّهدا) اثری به زبان فارسی در مقاتل و سوگواری از شیخ ابراهیم جوهری قزوینی ملقب به افصح‌الشعراء (م ۱۲۵۳ق). از مشاهیر شاعران و بزرگان روزگار خویش بود. طوفان‌البکاء که به جوهری نیز شهرت دارد، شامل یک مقدمه و چهارده آتشکده و هر آتشکده شامل چند شعله و یک خاتمه است. مقدمۀ آن در چهارده بند در سوگواری سیدالشهدا (ع) است. آتشکده‌ها شامل: در احوال خاتم پیامبران (ص)، در مصیبت حضرت زهرا (س)، دربارۀ حضرت علی (ع)، دربارۀ حضرت امام حسن (ع)، دربارۀ حضرت امام حسین (ع)...، دربارۀ‌ حضرت رضا (ع)...، در احوالات امام قائم (عج). خاتمۀ‌ آن در گزارش احوال مصنف در قزوین است. طوفان‌البکاء که ترکیبی از نظم و نثر است با زبانی ساده، شیوا و روان بیان شده است. صنایع ادبی و بدیعی ازجمله براعت استهلال در آن به‌کار رفته است. جوهری یا طوفان‌البکاء از زمان نگارش که در ۱۲۵۰ق بوده است، تاکنون چندین بار به‌چاپ رسیده است و تا روزگاری نه چندان دور در میان عموم شیعیان خوانندگان بی‌شماری داشته است. تعزیه‌سازان و تعزیه‌خوانان دورۀ قاجاریه برخی از اشعار و قطعات این کتاب را عیناً و یا با اندکی تغییر در نسخه‌های تعزیه‌ها می‌آوردند. نخستین چاپ این کتاب در ۱۲۵۸ق و آخرین آن برای بار دوازدهم در ۱۳۶۷ق در تهران تجدید چاپ شده و تحت عنوان کتاب جوهری شهرت بسیار دارد.