طیف بینی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

طیف‌بینی (spectroscopy)

مطالعۀ طیف[۱]های اتم‌ها یا مولکول‌‌ها[۲] در فاز جامد، مایع یا گاز. از طیف‌بینی برای شناسایی ترکیبات ناشناخته استفاده می‌کنند و روشی مؤثر در خدمت علوم، داروسازی، و صنعت، ازجمله برای کنترل خلوص داروهاست. طیف‌بینی نشری[۳] مطالعۀ مجموعۀ ویژه‌ای از خطوط باریک در طیف است که هنگام حرارت‌دهی به یک عنصر[۴] تولید می‌شوند. بنابراین، می‌توان مخلوطی ناشناخته را برای شناسایی عناصر سازنده[۵]اش آنالیز کرد. در طیف‌بینی جذبی[۶] به‌بررسی اتم‌ها و مولکول‌ها می‌پردازند. اتم‌ها و مولکول‌ها انرژی را به‌صورت ویژه‌ای جذب می‌کنند. بنابراین، از خطوط تیره برای آنالیز استفاده می‌شود. بسیاری از اطلاعات ساختاری متجزّا با طیف‌بینی مادون قرمزِ[۷] مرتبط با ارتعاشات مولکولی[۸] یا طیف‌بینی رزونانس مغناطیسی هسته (اِن‌اِم‌آر)[۹]، مرتبط با برهم‌کنش‌ها هسته اتمی مجاور، به‌دست می‌آیند. با طیف‌بینی پرتو لیزر جت مافوق صوت[۱۰] امکان جداسازی و مطالعۀ خوشه‌ها[۱۱] در فاز گازی فراهم می‌شود. اشعۀ لیزر نمونۀ کوچک را تبخیر می‌کند. این نمونه در هلیوم[۱۲] سرد و درون اتاقک خلأ ترزیق می‌شود و جریان خوشه‌ها با امواج مافوق صوت افزایش می‌یابد. در این حالت، خوشه‌ها تا حدود صفر مطلق[۱۳] سرد و پایدار می‌شوند تا با طیف‌نگار جرمی[۱۴] مطالعه شوند.

 


  1. spectral
  2. molecules
  3. emission spectroscopy
  4. element
  5. component elements
  6. absorption spectroscopy
  7. infrared spectroscopy
  8. molecular vibrations
  9. resonance (NMR) spectroscopy
  10. supersonic jet laser beam spectroscopy
  11. clusters
  12. helium
  13. absolute zero
  14. mass spectrometer