ظهوری ترشیزی، محمد ( ۱۰۲۶/۱۰۲۴ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

ظُهوری تُرشیزی، محمد ( ۱۰۲۶/۱۰۲۴ق)

شاعر و ادیب ایرانی. دانش‌های زمان خود را در خراسان فراگرفت. در آغاز جوانی به یزد رفت و در آن‌جا با وحشی بافقی و سپس در شیراز با درویش حسین سالک شیرازی شاعر و نگارگر بنام قرن ۱۰ق، آشنا شد. در ۹۸۸ق به هند رفت و در شمار ملازمان عادل‌شاه ابراهیم ثانی (۹۸۷ـ۱۰۳۵ق) درآمد. در احمدنگر به خدمت میرزا عبدالرحیم‌خان‌خانان پیوست. در بیجاپور با ملک قمی آشنا شد و دختر او را به زنی گرفت. گلزار ابراهیم و خوان خلیل را با مشارکت ملک قمی به‌نام عادلشاه تألیف کرد. ستایشگر برهان دوم نظامشاه (۹۹۹ـ۱۰۰۳ق) بود و از او لقب ملک‌الشعرایی یافت و ساقی‌نامۀ معروف خود را در ۴,۵۰۰ بیت به این پادشاه پیشکش کرد. ظهوری اشعاری نیز در مدح امامان سروده است. غزل‌هایش لطیف‌تر از دیگر انواع سخن اوست. از آثارش: ساقی‌نامه در ۴,۵۰۰ بیت (کانپور، ۱۲۶۳ق)؛ پنج رقعه (هند، ۱۲۷۸ق)؛ مینا بازار (لکنو، ۱۲۵۹ق)؛ تشهیر (لاهور، ۱۲۷۸ق)؛ شرح ظهوری (کانپور، ۱۲۹۶ق)؛ واقعات کربلا به نظم (لکنو، ۱۳۰۷ق)؛ دیوان غزلیات ظهوری (لکنو، بی‌تا)؛ کلیات (کانپور، ۱۳۱۵ق).