ظهیر فاریابی، طاهر ( ـ تبریز ۵۹۸ق)

ظَهیر فاریابی، طاهِر ( ـ تبریز ۵۹۸ق)
شاعر ایرانی. برای تحصیل به نیشابور رفت و عربی، فلسفه، منطق و نجوم را در آن‌جا آموخت. سپس به خدمت طغان‌شاه، حاکم نیشابور، درآمد، اما طغان‌شاه چندان اعتنایی به او نکرد. سرانجام به اصفهان رفت و با صدرالدین خجندی قاضی‌القضاة اصفهان دیدار کرد و او را مدح گفت. چون از صدرالدین خجندی نیز التفاتی ندید، به آذربایجان کوچید و سال‌ها در خدمت اتابکان ایلدگزی به‌سر برد و آنان را ستود. اردشیر بن حسن باوندی را نیز ستوده است. در اواخر عمر در تبریز ساکن شد و عزلت گزید. چون درگذشت پیکر او را در گورستان سرخاب تبریز/مقبرةالشعرای تبریز در جوار آرامگاه خاقانی دفن کردند. از شاگردان رشیدی سمرقندی، از هم‌صحبتان مجیر بیلقانی و جمال‌الدین اصفهانی و از هم‌روزگاران خاقانی، انوری و نظامی بود و خود را در شاعری با آنان هم‌سنگ می‌دانست. بسیاری او را در شیوۀ بیان و خیال‌پردازی و مراتب فضل با انوری سنجیده‌اند، چنان‌که مجد همگر، انوری را برتر دانسته است. دیوان او شامل قصیده، غزل و رباعی بارها در هند و ایران، و آخرین بار به تصحیح امیرحسین یزدگردی چاپ شده است (۱۳۸۱ش).