عاریه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

عاریه
عقدی است بین دو طرف که مطابق آن، یکی مال خود را به دیگری می‌سپارد تا از آن استفاده کند؛ مانند عاریه‌دادن لباس یا اتومبیل‌سواری. به عاریه‌دهنده، مُعیر و به گیرنده مُسْتَعیر و به شیء عاریه داده‌شده مُعار گویند. عقد عاریه، جایز است؛ یعنی طرفین هر وقت که بخواهند می‌توانند آن را به‌هم بزنند. عاریه می‌تواند مطلق باشد، یعنی مدت استفاده، نوع آن و سایر قیود ذکر نشود. شیء معار باید به‌گونه‌ای باشد که با استفاده از آن، عین آن از‌بین نرود. عاریه‌دادن زمین برای زراعت صحیح است؛ چون عاریه امانت است. در صورت تلف یا نقصان معار، بدون تعدی یا تفریط، مستعیر ضامن آن نیست، جز آن‌که در عقد شرط کند که چه با تعدی و تفریط، یا بدون آن، مستعیر ضامن باشد. همچنین به عقیدۀ بسیاری از فقیهان طلا و نقره مسکوک (درهم و دینار) ولو بدون تعدی یا تفریط، چنانچه تلف شود، مستعیر ضامن است؛ همین‌گونه است سایر طلاها و نقره‌ها. بسیاری از فقیهان بر آن‌اند که کودک یا مجنون نمی‌تواند چیزی را به عاریه دهد. فرق عاریه با هبه در این است که در عاریه فقط منفعت معار مجانی است، اما در هبه عین مال به رایگان بخشیده می‌شود. ← هِبه