عامل رزوس

عامل رِزوس (rhesus factor)

گروهی از پادگنهای سطح گویچه‌های قرمز خون انسان و تعیین‌کنندۀ گروه خونی رزوس (اِرهاش). اکثر مردم عامل رزوس اصلی را دارند (اِرهاش مثبت). تماس با عامل رزوس در افرادی که این عامل را ندارند (اِرهاش منفی)، باعث می‌شود این افراد پادتنهایی برضد آن تولید کنند. این عامل برای اولین‌بار در خون میمون رزوس یافت شد و به‌همین سبب نیز عامل رزوس نامیده می‌شود. اگر خون جنین با اِرهاش مثبت در مادری با اِرهاش منفی از جفت عبور کند، ممکن است باعث شود مادر پادتن‌هایی بر‌ضد این عامل تولید کند. در این موارد، پادتن‌ها به‌آهستگی تولید می‌شوند. به‌همین سبب، معمولاً نوزاد اول مشکلی نخواهد داشت. ولی پس از زایمان، بر مقدار پادتن‌ها افزوده می‌شود و ممکن است در حاملگی بعدی، اگر جنین اِرهاش مثبت باشد، پادتن‌ها با عبور از جفت وارد بدن جنین شده و باعث کم‌خونی، نارسایی قلبی یا آسیب مغزی جنین شوند. در این حالت باید خون نوزاد را با خون اِرهاش منفی عوض کرد. در موارد شدید، جنین داخل رحم تحت درمان قرار می‌گیرد (← درمان_جنینی). برای پیشگیری از پیدایش این حالت می‌توان پس از اولین حاملگی به مادر گلوبولین ضد اِرهاش تزریق کرد تا پادتن تشکیل نشود.

 

---