عبدالاحد منغیتی
عَبْدُالْاَحَد مَنْغیتی ( ـ۱۳۲۹ق)
امیر بخارا از سلسلۀ مَنغیتیان، فرزند امیرمظفر. پس از درگذشت پدر از کرمینه به بخارا رفت و بر تخت شاهی نشست و چون در روسیه درس خوانده بود، بعضی از قوانین و آداب قدیمی حکومت، مانند شکنجه را که در دورۀ پدرش اعمال میشد، برانداخت و ارتشی حرفهای به یاری دولت روسیه تجهیز کرد. بهسبب کوشش در تحکیم روابط روسیه و بخارا، در ۱۹۰۸ از نیکلای دوم نشان عالی گرفت. حادثۀ مهم این دوره جنگ میان شیعیان و سنیان بخارا بر سر برگزاری مراسم محرم بود که با پادرمیانی روسها فیصله یافت. در دورۀ او، ادارۀ جاسوسی دستگاه حکومتی بخارا بسیار فعال بود. شعر نیز میسرود و شاهین بخارایی ملکالشعرای دربارش بود. آثاری چون تذکرةالشعرای افضل مخدوم؛ تاریخ منغیت میرزا عظیم سامی؛ نامۀ خسروان محمدصدیق حشمت و تذکرةالشعرای نعمتالله محترم به فرمان او تألیف شدند.