عبدالعظیم حسنی ( ـ۲۵۲ق)
عَبدُالعَظیم حَسَنی ( ـ۲۵۲ق)
محدث و فقیه امامی. از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) بود. بیشتر از محضر امام جواد (ع) و امام هادی (ع) کسب فیض کرد و از اصحاب خاص ایشان بود، همچنین از دانشورانی برجسته چون علی بن جعفر، هشام بن حکم، حسن بن محبوب، محمد بن ابی عمیر و صفوان بن یحیی حدیث گرفت. جمعی از محدثان مشهور مانند محمد بن خالد برقی و پسرش احمد برقی، سهل بن زیاد رازی، حمزه بن قاسم علوی و ابراهیم بن هاشم قمی از او روایت کرده‌اند. حدیثِ عرضه‌‌کردن و بازگونمودنِ عقایدش بر امام هادی (ع) مشهور است. امام (ع) عقاید او را تصدیق و تأیید فرمودند. چند تن از دانشوران این حدیث را شرح کرده‌اند. گویند از بیم مأموران متوکل یا معتز عباسي به ایران متواری و در یکی از محله‌های شهر ری به نام سَکَّةالموالی مخفیانه سکونت کرد، تا این‌که در همان‌جا وفات یافت. پیکر او را در مسجد‌الشجرۀ کنونی به خاک سپردند که قرن‌هاست از زیارتگاه‌های مهم ایران به‌شمار می‌آید. بسیاری از دانشوران اطراف او مدفون هستند. از آثار حضرت عبدالعظیم کتاب خطب امیرالمؤمنین (ع)، و کتاب الیوم واللیله بوده است و احادیث بسیار از طریق او در کتب معتبره و جوامع مهم حدیث بر جای مانده است. چند تن از دانشوران کتاب‌‌ها و رساله‌هایی در شرح احوال و آثار او پرداخته‌اند که از معروف‌ترین آن‌ها رسالۀ صاحب بن عبّاد (۳ق)؛ جنةالنعیم، کجوری؛ و مسند عبدالعظیم از شیخ عزیز‌الله عطاردی است. نیز← آستانه_حضرت_عبدالعظیم