عقیق

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

عَقیق

عَقيق

سنگی نسبتاً کمیاب، نیمه‌قیمتی و زیبا، دارای دو یا چند رگۀ رنگین، در رنگ‌ها و انواع مختلف. از عقیق، که نوعی کُوارتز است، به‌سبب زیبایی‌اش، در ساختن جواهرات و زیورآلات استفاده می‌شود. همچنین، از آن‌جا که بخار آب و رطوبت باعث تغییر شکل آن نمی‌شود، در ساخت ابزار و تجهیزات علمی مانند ترازوهای دقیق و سنگ‌زنیِ نمونه‌های سنگ در آزمایشگاه‌ها کاربرد دارد. نیز به‌خاطر سخت‌بودن این سنگ، از آن برای صیقل‌کاری و پرداختِ طلاکاری‌های شیشه و سرامیک استفاده می‌کنند. انسان‌های اولیه بعضاً ابزارهایی چون پیکان، دشنه و سوزن را از این سنگ می‌ساختند. از انواع مختلف عقیق است: عقیق سفید، که انیدرید سیلیسیوم ناخالص را گویند؛ آگت که رگه‌های تیره دارد؛ عقیق سلیمانی دارای خط‌های سفید یا سیاه؛ عقیق احمری با رگه‌های سفید و سرخ؛ عقیق جگری که دی‌اکسید سیلیسیوم قرمز‌ رنگ را گویند. برخی منابع عقیق‌ها را چنین دسته‌بندی کرده‌اند: عقیق نواری با نوارهایی رنگین در امتداد خطوطی مستقیم؛ عقیق باباقوری (سنگ سلیمان) با رگه‌هایی معمولاً سیاه و سفید و یا سرخ و سفید؛ عقیق چشمی (حلقه‌ای) با نوارهای مدوّر رنگین؛ عقیق مکزیکی یا سیکلوپس (در اساطیر یونان، غولی با یک چشم) با حلقه‌ای رنگین شبیه چشم؛ و عقیق خزه‌ای با رگه‌هایی سبز رنگ. بهترین و مرغوب‌ترین عقیق‌ها در یمن، هند و برزیل یافت شده است. در امریکای شمالی و جنوبی، اروپا، استرالیا و افریقای جنوبی نیز می‌توان انواع دیگر عقیق را یافت. بنابر روایات مشهور، نیکوترین عقیق‌ها، که سرخ و شفاف است، در یمن و ساحل بحر روم یافت می‌شود. از عقیق به‌صورت نگین بر روی انگشتری نیز استفاده می‌شود، و در کتب حدیث از پیامبر اسلام (ص) و امامان شیعه(ع) در این‌باره بسیار نقل شده است. انگشتری عقیق یمانی در خاورمیانه معروف است.