دهخدا، علی اکبر (تهران ۱۲۵۷ـ همان جا ۱۳۳۴ش)
دهخدا، علی‌اکبر (تهران ۱۲۵۷ـ همانجا ۱۳۳۴ش)
| علی اکبر دهخدا | |
|---|---|
| زادروز |
تهران ۱۲۵۷ش |
| درگذشت | همانجا ۱۳۳۴ش |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | تحصیل در مدرسه علوم سیاسی |
| شغل و تخصص اصلی | مصحح |
| شغل و تخصص های دیگر | شاعر |
| آثار | امثال و حکم (۴ جلد ۱۳۳۸ش)؛ دیوان شعر (۱۳۵۸ش)؛ چرندوپرند (۱۳۳۴ش) |
| گروه مقاله | ادبیات فارسی |
مصحّح، مترجم، طنزپرداز، ادیب، فرهنگ‌نویس و شاعر ایرانی. ضمن تحصیل علوم روزگارش، از محضر و حمایت حاج شیخ هادی نجم‌آبادی برخوردار شد. پس از پایان تحصیلات خود در مدرسۀ علوم سیاسی، دو سال دبیر سفارت ایران در بالکان بود (۱۲۸۲ـ۱۲۸۴ش). در بازگشت به ایران، به مشروطه‌خواهان پیوست و با چاپ سلسله مقالاتی طنزآمیز با عنوان چرندوپرند با نام مستعار دخو در روزنامۀ صور اسرافیل آوازه یافت. یک ماه پس از بمباران مجلس، به پاریس رفت و در آن‌جا چند ماهی با محمد قزوینی معاشر بود. سپس به سوئیس رفت و به انتشار یکی دو شماره روزنامۀ روح‌القدس، و سه شماره از روزنامۀ صور اسرافیل پرداخت. دهخدا در کشته‌شدن هم‌رزم خود میرزا جهانگیرخان صور اسرافیل، مسمّطِ معروف «یاد آر ز شمع مرده یاد آر» را سرود که بسیار آوازه یافت. سپس راهی استانبول شد و روزنامۀ سروش را در پانزده شماره منتشر کرد. در بازگشت به ایران و با آغاز جنگ جهانی اول به چهارمحال و بختیاری رفت و پس از خاتمۀ جنگ به تهران بازگشت و ضمن ریاست دانشکدۀ علوم سیاسی یکسره به کار تألیف لغت‌نامه پرداخت. بنابر وصیت او، محمد معین به ریاست امور علمی سازمان لغت‌نامه منصوب شد که تکمیل تدوین و طبع آن از ۱۳۲۵ تا ۱۳۵۹ش، ادامه یافت. از آثارش: امثال و حکم (۴ جلد ۱۳۳۸ش)؛ دیوان شعر که به کوشش دبیر سیاقی به‌چاپ رسید (۱۳۵۸ش)؛ تصحیح دیوان ناصر خسرو (۱۳۰۴ـ۱۳۰۷ش)؛ ابوریحان بیرونی (۱۳۲۴ش)؛ مقالات دهخدا (جلد یک ۱۳۵۸ش، جلد دو ۱۳۶۲ش)؛ چرندوپرند (۱۳۳۴ش)؛ نامه‌‌های سیاسی دهخدا (۱۳۵۸ش).