علی خان نایب السلطنه
| علی خان نایب‌السلطنه | |
|---|---|
| زادروز |
نامشخص |
| درگذشت | بعد از 1304ش |
| ملیت | ایرانی |
| نام‌های دیگر | على خان عضدالملكى |
| شغل و تخصص اصلی | خواننده |
| شغل و تخصص های دیگر | نوازنده‌ی نی |
| سبک | سنتی |
| گروه مقاله | موسیقی |
علی خان نایب‌السلطنه (؟ - بعد از 1304ش)
خواننده و نوازنده‌ی ایرانی نی. او اهل سیستان و بلوچستان بوده که به خاطر اشتهار در خوانندگی به دربار ناصرالدین شاه فراخوانده شده و بعدتر به خاطر حضور دائمش در دربار کامران‌میرزا نایب‌السلطنه، به این اسم مشهور شده است. نایب‌السلطنه از آنجا كه طی ماه‌هاى رمضان، در منزل علی‌رضا خان عضدالملک مناجات مىخوانده، به على خان عضدالملكى هم شهرت داشته است.
علی خان صدایى شش‌دانگ و پرطنین داشت و به قدرى شدت صدا و حنجرهاش قوى بود كه به او حنجرهدریده هم مىگفتند. آقا حسینقلى او را استاد كامل مىدانست. وی در خوانندگى از محضر ملا عبدالکریم جناب قزوینى و بیش‌تر از محضر آقا جان ساوهاى استفاده کرده بود. على خان دستگاه‌هاى موسیقى را كاملا مىشناخت و نى هم مىنواخت. او نی را نزد صفدرخان یاد گرفته است. به گفته‌ی استاد حسین طاهرزاده تنوع تحریر على خان را كسى نداشته است. احمد مستبصر، عبدالله دوامی و عزت روحبخش از شاگردان او بوده‌اند. چند آواز و نیایش معدود از او، بر روی صفحاتی که توسط شرکت گرامافون در سال 1284 (از جمله آواز همایون) ضبط شده، در دست است که کیفیت و صدای مطلوبی ندارند.
علی خان بعد از یک محفل و اجرای شبانه که به خانه‌اش برمی‌گشته، در حالی که بیش‌تر از 80 سال سن داشته، توسط راهزنان کشته شده است.