عمار یاسر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

عَمّار یاسِر (ح ۵۷ پيش از هجرت ـ۳۷ق)
(نام کامل: عمار بن یاسر بن عامر؛ ملقب به ابوالیقظان) صحابی پیامبر‌(ص) و از اصحاب امام علی‌(ع)، و از ارکان اربعۀ شيعه (سلمان و ابوذر و مقداد و عمّار). پدرش یاسر از یمن به مکه رفت و همان‌جا سکونت کرد و در پناه ابوحذیفة بن مغیرۀ مخزومی قرار گرفت. ابوحذیفه کنیز خود سمیه را به عقد او در آورد و عمّار از ایشان متولد شد. پدر و مادر و برادرش عبدالله به اسلام گرویدند. مشرکان سخت آنان را شکنجه کردند تا آن‌جا که پدر و مادرش به شهادت رسیدند. عمار تقیّه کرد و از کشته‌شدن رهایی یافت و مورد طعن بعضی قرار گرفت؛ اما با تصریح پیامبر‌(ص) به ایمان عمار، زبان بدگویان بسته شد. عمار به حبشه و سپس به مدینه هجرت کرد. در جریان عقد اخوّت، پیامبر اسلام بین او و حذیفة بن یمان عقد برادری بست. در غزوات بدر و اُحُد و خندق و دیگر جنگ‌های پیامبر شرکت داشت. پس از وفات پیامبر‌(ص) ازجملۀ دوازده‌نفری بود که با ابوبکر به صراحت مخالفت کردند و در مسجد با او احتجاج کردند. عمار در خلافت عثمان به برخی از کارهای او اعتراض کرد، اما عثمان ضمن اهانت به او ضرباتی هم بر پیکرش زد. در حکومت امام علی‌(ع) عمار از یاران نزدیک آن حضرت بود و در جنگ‌های جمل و صفّین شرکت کرد. سرانجام به‌دست سپاهیان معاویه در جنگ صفین به شهادت رسید و همان‌جا مدفون شد. پیامبر‌(ص) به عمار فرموده بود: «تَقْتُلُکَ الفِئَةُ الباغِیَة» (گروه ستمکار تو را خواهد کشت). از این‌رو کشته‌شدن عمار موجب تزلزل روحیّۀ جمعی از سربازان معاویه شد؛ اما او با مشورت عمروعاص با حیله‌گری خاصّی اعلام کرد: عمار را کسی کشته که به جنگ ما آورده است!