عموریه

عَمّوریّه

(یا: آموریوم) شهر معروف و مستحکمی در فریگیا، بر سر شاهراه نظامی قسطنطنیه به کیلیکیه، در جنوب غربی آنقره (آنکارای کنونی) واقع در کشور ترکیه. محل عموریه مدت درازی مشخص نبود و همیلتون، سیاح انگلیسی، آن را در حدود دَه کیلومتری امیرداغ (عزیریۀ پیشین) نزدیک دهکدۀ حمزه حاجیلی و حصار یافت. آموریوم پس از اسلام بارها در معرض تهاجم اعراب قرار گرفت. عبدالرحمان بن خالد بن ولید آن‌جا را به تسلیم واداشت (۴۶ق) و یزید آن را تسخیر کرد (۴۹ق)، امّا امپراتوری روم شرقی توانست شهر را بازپس گیرد. در ۸۹ق عموریه به محاصره مسلمانان درآمد، ولی لئو، امپراتور بعدی شهر را نجات داد و آن‌جا را سخت مستحکم ساخت. حسن بن قُحطبه در خلافت مهدی عباسی (۱۶۲ق) و هارون‌الرشید در ۱۸۱ق آموریوم را بی‌نتیجه در محاصرۀ گرفتند. سرانجام، سپاهیان ترکِ خلیفه معتصم بر آن دست یافتند (۲۲۳ق). ابوتَمّام، شاعر مشهور عرب، به مناسبت همین پیروزی شعری سروده است. معتصم عموریه را ویران کرد، اما دوباره ساخته شد؛ لیکن ثَمَل، امیر طرسوس، آن را به آتش کشید. (۳۱۹ق). از آن پس دیگر ظاهراً نقشی در تاریخ نداشته، اگرچه تا چند قرن بعد شهری مهم بوده است.