غایت

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

غایَت

(در لغت به‌معنی نتیجه، فایده و هدف) در اصطلاح فلسفه، علت غایی فعل، که به‌واسطۀ آن فعل از فاعل‌ صادر می‌شود و از این‌رو علت غایی بر تمام علل تقدم دارد. در صدور فعل دو غایت مفروض است: یکی غایت فعل و دیگری غایت فاعل. مثلاً در رفتن به منزلِ دوست جهتِ ملاقات وی، غایتِ فعلِ راه‌رفتن، رسیدن به منزل دوست است و غایتِ فاعل ملاقاتِ دوست. در این‌ جا، از صدور فعل گاه هر دو امر حاصل می‌شود و گاه فقط غایت فعل. در تحلیل عقلی، غایت فعل غیر منفعت فعل است، چراکه غایت فعل، محرک فاعل در فاعلیت و مبدأ فاعلیت فاعل است، در حالی‌که منفعت چنین نقشی ندارد.