غلامرضا مین باشیان
| غلامرضا مین‌باشیان | |
|---|---|
| زادروز |
تهران 1240ش |
| درگذشت | تهران 1314ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | آهنگ‌ساز، رهبر ارکستر و مدرس موسیقی |
| لقب | سالار معزز |
| آثار | نخستین سرود ملی ایران پس از مشروطه |
| گروه مقاله | موسیقی |
| خویشاوندان سرشناس | نصرالسلطان (فرزند)؛ غلامحسین مین‌باشیان (فرزند) |
غلامرضا مین‌باشیان (تهران 1240ش- تهران 1314ش)
(معروف و ملقب به سالار معزز) آهنگ‌ساز، رهبر ارکستر و مدرس ایرانی موسیقی. از اولین موسیقی‌دانانی که در هر دو زمینه‌ی موسیقی کلاسیک و موسیقی ایرانی استاد کامل بوده‌اند.
از کودکی برای تحصیل به شعبه‌ی موسیقى مدرسه‌ی دارالفنون که تحت ریاست موسیو لومر فرانسوى اداره می‌شد فرستاده شد. بعد از فارغ‌التحصیلی، به عنوان مدرس همان‌جا و معاون لومر انتخاب شد. سپس برای تکمیل تحصیلات خود به روسیه رفت و در کنسرواتوار پترزبورگ، در کلاس ریمسکى کورساکوف (موسیقی‌دان بزرگ روس) به تحصیل پرداخت.
سالار معزز پس از بازگشت به ایران، به عنوان ریاست دسته‌های موزیک بریگاد قزاق به خدمت پرداخت. در دوره‌ی نهضت مشروطه از دسته‌ی قزاق بیرون آمد و به فرانسه رفت. پس از مراجعت از فرانسه با درجه‌ی سرتیپى به ریاست کل دسته‌هاى موزیک نظام ایران منصوب شد. او در سال ١٣٠٠ اداره‌ی موزیک ارتش را تأسیس کرد و در آنجا به تربیت شاگردان برجسته‌ای پرداخت. سالار معزز و فرزندش، نصرالسلطان، تا سال 1307 ریاست مدرسه‌ی موزیک را داشته‌اند. مین‌باشیان از اولین کسانى است که موسیقى ایرانی را به نت اروپایى نوشته و منتشر کرده است. از فعالیت‌های مهم او می‌توان به تدریس سازشناسى، هماهنگى، ارکسترشناسى، سلفژ، دیکته‌ی موسیقى، آموزش سازهاى بادى موسیقى نظامى و تهیه‌ی جزوههایى برای این کارها اشاره کرد. او همچنین متخصص ساخت سرودهای نظامی بوده است.
مین‌باشیان سازنده‌ی نخستین سرود ملی ایران پس از مشروطه بوده. چند کتاب را در زمینه‌ی هارمونی، سازشناسی و ارکستراسیون ترجمه و آهنگ‌هایی نیز در دستگاه‌های موسیقی ایرانی برای پیانو ساخته که منتشر شده‌اند. غلامحسین مین‌باشیان، از اولین روسای هنرستان موسیقی، پسر دیگر او بوده است.
برای سالار معزز مین باشیان، خانواده نیز دیده شود.
منابع:
- مردان موسیقی سنتی و نوین ایران [دوره‌ی 5جلدی]: حبیب‌الله نصیری‌فر، تهران: نگاه، چاپ هفتم: 1383.
- www.aftabir.com
- www.honarkade