فاولر، ویلیام (۱۹۱۱ـ۱۹۹۵)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

فاولِر، ویلیام (۱۹۱۱ـ۱۹۹۵)(Fowler, William)

فاولِر، ويليام
ویلیام فاولِر
William Fowler
زادروز پیتسبورگ، واقع در پنسیلوانیا ۱۹۱۱م
درگذشت ۱۹۹۵م
ملیت امریکایی
تحصیلات و محل تحصیل  فیزیک در کولامبس، دانشگاه ایالتی اوهایو، دانشنامۀ دکتری در انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا (کلتک) در پاسادنا
شغل و تخصص اصلی اخترفیزیک‌دان
گروه مقاله فیزیک و مکانیک
جوایز و افتخارات  جایزۀ نوبل فیزیک مشترک با سوبراهمانیان چاندرا شیکهر (1983)

اخترفیزیک‌دان امریکایی. در ۱۹۸۳، با اختر فیزیک‌دان هندی‌تبار امریکایی، سوبراهمانیان چاندرا شیکهر[۱]، به‌سبب تحقیق مشترکشان در زمینۀ چرخۀ عمر ستارگان و واکنش‌های هسته‌ای مرتبط با ساخت عناصر شیمیایی عالم به جایزۀ نوبل فیزیک دست‌یافت.

هسته‌سازی در ستاره‌ها (هسته‌سازي[۲] در ستاره‌ها). موضوع اصلی پژوهش فاولر فراوانی هلیوم در عالم بود. فراوانی هلیوم نخستین‌بار به‌منزلۀ پیامد نظریۀ مِهبانگ داغ[۳] تعریف شد. این نظریه را در ۱۹۴۸ فیزیک‌دان امریکایی، رالف آلفر[۴]، فیزیک‌دان آلمانی‌تبار امریکایی، هانس بِتِه[۵]، و کیهان‌شناس روس‌تبار امریکایی، جورج گاموف[۶]، مطرح کرده بودند. در شکل ابتدایی نظریۀ مهبانگ، فقط به تولید سبک‌ترین عناصر، هیدروژن و هلیوم، توجه شده بود. در ۱۹۵۷، فاولر و سه اخترشناس انگلیسی، فرد هویل[۷]، مارگارت و جفری بربیج[۸]، در مقالۀ معروفشان B۲FHZ، چگونگی ترکیب دو هستۀ هیدروژن با دو پروتون برای تشکیل عنصر سنگین‌تر بعدی، یعنی هلیوم، و تولید انرژی حاصل از این واکنش را در ستاره‌هایی مثل خورشید توصیف کردند. در طی زمان، عناصر بیشتر و سنگین‌تری ساخته می‌شوند. این‌گونه ستاره‌ها، اگر جرم کافی داشته باشند، پس از میلیون‌ها سال سرانجام به‌صورت اَبَرنواختر[۹] منفجر می‌شوند و موادشان در عالم پراکنده می‌شود. فاولر در پیتسبورگ[۱۰]، واقع در پنسیلوانیا، زاده شد و در کولامبس[۱۱]، دانشگاه ایالتی اوهایو[۱۲]، فیزیک خواند. در ۱۹۳۳، دانشنامۀ کارشناسی گرفت. سپس، به انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا (کلتک)[۱۳] در پاسادنا[۱۴] رفت و در آن‌جا دانشنامۀ دکتری گرفت. بقیۀ دورۀ کاری‌اش را نیز در آن‌جا گذراند.

محاسبۀ فراوانی هلیوم (محاسبۀ فراواني[۱۵] هليوم). در ۱۹۶۵، فاولر و هویل شرح مفصل‌تری از هسته‌سازی در ستاره‌ها را منتشر و دو سال بعد، تحقیقشان را با همکاری رابرت واگونر[۱۶] تکمیل کردند. آنان با درنظرگرفتن همۀ واکنش‌های ممکن بین عناصر سبک، و با توجه به ساخت و انباشت عناصر سنگین‌تر، توانستند فراوانی هلیوم موجود در عالم را با دقت یک درصد به‌دست آورند.

 


  1. Chandrasekhar, Subrahmanyan
  2. nuclear synthesis
  3. hot Big Bang
  4. Ralph Alpher
  5. Hans Bethe
  6. George Gamow
  7. Fred Hoyle
  8. Margaret and Geoffrey Burbidge
  9. supernova
  10. Pittsburg
  11. Columbus
  12. Ohio State University
  13. (California Institute of Technology (Caltech
  14. Pasadena
  15. calculating helium abundance
  16. Robert Wagoner