فاکس
فاکْس (Fox)
از اقوام سرخ‌پوست امریکایی، پیش‌تر ساکن در ویسکانسین[۱] امروزه در آیووا[۲]. زبان این مردم، که رابطۀ تنگاتنگی با زبان قوم سوک[۳] دارد، متعلق به خانوادۀ زبانی آلگونکوئین[۴]، است. فاکس‌ها خود را مشکواکیهوگ[۵] «قوم زمین سرخ» می‌نامند. و در آغاز در روستاهای دایمی در منطقۀ جنگلی شمال شرقی ویسکانسین زندگی می‌کردند و در آن‌جا ذرت، لوبیا و کدو می‌کاشتند و در زمستان برای شکار گاومیش (بوفالو) به چمن‌زارها می‌رفتند. امور قبیله‌ای را رئیس و شورایی از ریش‌سپیدان اداره می‌کردند؛ هرچند تمامی قبیله در تصمیم‌گیری‌های مهم شرکت می‌جست. خانواده‌های قوم فاکس در طایفه‌های پدرتبار گرد می‌آمدند و مراسم دینی اصلی آن‌ها مراسمی با عنوان میدویوین[۶] بود؛ این جشن سالانه را یک سازمان مخفی دینی برگزار می‌کرد که با عنوان «جامعۀ بزرگ شفاگری[۷]» شناخته می‌شد و در بسیاری از قبایل منطقۀ دریاچه‌های بزرگ مشترک بود. در این جشن، بُقچه‌های شفاگری مقدس (مجموعه‌هایی از اشیای مقدس) را پهن می‌کردند و افراد به گرد آن‌ها می‌چرخیدند. فاکس‌ها هنوز از زبان مخصوص قوم فاکس در خانه استفاده می‌کنند و تجمع سنّتی، طایفه و سازمان‌آیینی خود را حفظ کرده‌اند و هرچند در خانه‌های چوبی زندگی می‌کنند، چادرهای مخروطی سنتی‌شان را برای مراسم برپا می‌دارند. امروز آنان به کشاورزی و صنعت اشتغال دارند. در اواخر دهۀ ۱۷۲۰، فرانسوی‌ها جنگی را برای ازمیان‌بردن فاکس‌ها آغاز کردند تا در تجارت خز دخالت کنند. به‌همین دلیل، فاکس‌ها با سوک‌ها و آیروکویی‌ها متحد شدند. این امر آن‌ها را با اکثر قبایل دریاچه‌های بزرگ وارد تعارض کرد. در ۱۸۰۴ آن‌ها زمین‌های خود را در دو سوی رودخانۀ میسی‌سیپی واگذار کردند. در ۱۸۱۲، فاکس‌ها با انگلیسی‌ها جنگیدند و در ۱۸۳۲ در جنگ بلک هوک[۸] شرکت کردند. پس از این دوره، دورانی از مهاجرت‌ها آغاز شد که در طول آن بخش عمده قبیلۀ فاکس در حفاظت‌گاه‌های آیووا، کانزاس[۹] و اوکلاهما[۱۰] ساکن شدند. در ۱۸۹۱، زمین‌هایشان در اوکلاهما، یکایک تقسیم و واگذار شد و بسیاری از آن‌ها به آیووا برگشتند و شروع به خریدن زمین در استان تاما[۱۱] کردند که هنوز هم در آن‌جا به‌سر می‌برند. برخلاف سایر سرخ‌پوستان امریکایی، فاکس‌ها نه در حفاظت‌گاه‌ها بلکه در زمین‌هایی که به خود آن‌ها تعلق دارد و از طریق شوراهای منتخب اداره می‌شوند.