فراسوی نیک و بد
فراسوی نیک و بد (Jenseits von Gut und Bose)
کتابی فلسفی در ۹ بخش و در قالب گُزین‌گویه، از فریدریش ویلهلم نیچه، منتشرشده به آلمانی در ۱۸۸۶. نیچه این اثرش را توضیح‌نامه‌ای برای مهم‌ترین مفاهیم کتاب چنین گفت زردشت خود دانسته، اگرچه این کتاب چیزی بیش از درآمدی به چنین گفت زردشت است و به حوزۀ مسائل و اندیشه‌های دیگر اثر نیچه، خواست قدرت، تعلق دارد. فراسوی نیک و بد آخرین کتابی است که نیچه در آن زبان گزین‌گویه را، به‌مثابۀ سنتزی از اندیشه‌هایش، به‌کار برده است. در این کتاب نیز با موضوعاتی چون غیرعقل‌گرایی و غیراخلاق‌گرایی، و پیش از آن با شکی قاطع دربارۀ ارزش فلسفه‌ها روبه‌رو هستیم. اساس این کتاب نقد مظاهر گوناگون مدرنیته، و نقادی بی‌رحمانه و دلیرانه از همۀ فلسفۀ غرب و سیر اندیشه‌های آن، به‌عنوان اندیشه‌ای در زیر افسون ارزش‌های اخلاقی و ریاکاری اخلاقی و بسته و محدود در تمناها و امکانات بشری است. جدال نیچه؛ عقل به‌منزلۀ محدودۀ امکان شناخت و معنابخشیدن به هستی برای بشر، و با اخلاق، به‌مثابۀ پرورشگاه آرزوهای گله‌ای بشر، همه برای دست‌یافتن به امکانی فرابشری است. فراسوی نیک و بد به‌لحاظ هنر نویسندگی پخته‌ترین و اساسی‌ترین اثرِ نثری نیچه است که از آغاز تا پایان پرداختی دقیق و ترکیبی موزون دارد. این کتاب بیان اندیشه‌های نیچه نیست، بلکه نمایش اندیشه‌های او به زبان تمثیل و تصویر و هزل و طنز است. این اثر به قلم داریوش آشوری به فارسی برگردانده شده است.