استون، فرانسیس ویلیام (۱۸۷۷ـ۱۹۴۵)
| فرانسیس ویلیام استون Francis William Aston | |
|---|---|
| زادروز |
بیرمنگام ۱۸۷۷م |
| درگذشت | ۱۹۴۵م |
| ملیت | انگلیسی |
| تحصیلات و محل تحصیل | بیرمنگام |
| شغل و تخصص اصلی | فیزیک دان |
| آثار | ایزوتوپ‌ها (۱۹۲۲) |
| گروه مقاله | فیزیک و مکانیک |
| جوایز و افتخارات | نوبل شیمی (۱۹۲۲) |
اَسْتون، فِرانْسیس ویلیام (۱۸۷۷ـ۱۹۴۵)(Aston, Francis William)
فیزیک‌دان انگلیسی و سازندۀ طیف‌سنج جرمی[۱]. طیف‌سنج جرمی ایزوتوپ‌ها را با گسیل یون‌ها یا اتم‌های باردار آن‌ها در میدانی مغناطیسی از هم جدا می‌کند. استون به سبب سهمی که در مطالعات نظریۀ اتمی[۲] و شیمی تجزیه[۳] داشت، در ۱۹۲۲ موفق به دریافت جایزۀ نوبل شیمی شد. در بیرمنگام زاده شد و در همان‌جا درس خواند. از ۱۹۱۰ به بعد، در آزمایشگاه کاوندیش[۴] دانشگاه کیمبریج مشغول به کار شد. در این آزمایشگاه، جان تامسون هم در زمینۀ پرتوهای مثبتی تحقیق می‌کرد که در لامپ‌های تخلیۀ گازی[۵] تولید می‌شدند. تامسون و آستون اثر میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی را بر پرتوهای مثبت بررسی کردند و نشان دادند این پرتوها متناسب با جرم‌شان منحرف می‌شوند. موقعیت مکانی این پرتوها با برخورددادن پرتوهای منحرف‌شده به صفحۀ عکاسی آشکارسازی می‌شد. تصویر تولیدشده روی صفحۀ عکاسی را طیف جرمی[۶] و وسیلۀ سنجش آن را طیف‌سنج جرمی می‌نامند. این روش، که در بررسی‌های فیزیک هسته‌ای اهمیتی اساسی یافت، بعدها برای تعیین ساختار ترکیبات آلی[۷] نیز به‌کار رفت. اَستون ابتدا با بررسی گاز نئون متوجه شد که این گاز متشکل از دو نوع ایزوتوپ است. طی چند سال بعدی، ترکیب ایزوتوپی بیش از ۵۰ عنصر را بررسی، و کتاب ایزوتوپ‌ها[۸] را در ۱۹۲۲ منتشر کرد.