فرهنگ میرزا ابراهیم

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

فرهنگ میرزا ابراهیم

 (یا: فرهنگ میرزا و فرهنگ جهانگشا) واژنامه‌ای فارسی از میرزا ابراهیم شاه حسین اصفهانی، وزیر اسماعیل یکم صفوی. سال تألیف این فرهنگ دانسته نیست، ولی در شرح ذیل لغت غنجار به سال 986ق اشاره شده. در اواخر قرن ۱۰ق. مؤلف تحت تأثیر فرهنگ‌های ترکی و به پیروی از شمس قیس رازی درالمعجم، در آغاز کتابش مطالبی در باب حروف و مباحث دستوری آورده است و از این روی می‌توان آن را پیشرو فرهنگ‌هایی چون فرهنگ رشیدی و برهان قاطع دانست. فرهنگ میرزا ابراهیم دارای 1000 لغت است که برحسب حروف تهجی در 28 باب و چند فصل همراه با شواهد شعری از شاعران مشهور فارسی تنظیم شده است و در ردیف لغات آن برخی اعلام و اسامی خاص نیز آمده است. ترتیب لغات در فرهنگ میرزا رعایت ترتیب حروف اول کلمات و سپس حرف آخر آن‌هاست. شاهد شعری برای معانی کلمات ندارد. این فرهنگ از منابع مهم و مورد استفادۀ فرهنگ‌نویسان پس از خود بوده است.