فرود (موسیقی)
فُرود (موسیقی)
(یا: کادانس) در موسیقی به مفهوم بازگشت به مبدأ و شروع آهنگ یا گام یا مقام. در موسیقی ایرانی هر دستگاه یا آواز و گوشه به تناسب وسعت و حالت در خاتمه دارای فیگور ملودیک خاصی است که نوازنده یا خواننده با اجرای آن احساس خاتمۀ آهنگ را به شنونده القا می‌کند. فرود، هماهنگ‌کنندۀ احساس شنونده و هنرمند در مرحلۀ پایانی است. در موسیقی مقامی قدیم به‌جای واژه فرود از «مُحَطّ» استفاده می‌کردند. در علم هارمونی فرود (کادانس) به فرمول‌هایی معیّن اطلاق می‌شود که برای تفکیک جمله‌های موسیقی به‌کار می‌رود. مانند فرودِ اُتنتیک ـ فرودِ پلاگال ـ فرودِ گول‌زن (بریده). در موسیقی ایرانی به‌جز «فرودِ بالِ کبوتر» در شور و همایون، بقیه فرودها نام معیّنی ندارند و صرفاً به ذکر نام دستگاه، آواز یا مقام پس از واژۀ فرود بسنده می‌شود، مانند فرود عشاق، فرود شهناز، فرود دلکش، فرود عراق، فرود مخالف.
فرود بال کبوتر. برخلاف موسیقی غربی که در آن، فرودها، فرمول‌های هارمونیکی‌اند، فرودهای ایرانی، فرمول‌های ملودیک‌اند. در موسیقی غرب فرود پایانی معمولاً از تسلسل درجه‌هایی به شرح زیر تشکیل می‌شود که در آخر جمله‌ها آورده می‌شود: فرود کامل اُتنتیک (اصیل) پایانی است که آکور نمایان (درجۀ پنجم) ماقبل آخر، به‌صورت پایگی؛ و آکور تونیک آخری، با حالت اکتاوی آمده باشد. اگر به‌جای آکور نمایان، آکور درجۀ چهارم آمده باشد، «فرود پلاگالی» شکل می‌گیرد که «فرود کلیسایی» یا به اصطلاح «فرود مقدس» نیز نامیده می‌شود. فرود گول‌زن یا بریده موقعی تشکیل می‌شود که بعد از آکور نمایان برخلاف انتظار به‌جای آکور تونیک، آکور دیگری که معمولاً درجۀ ششم است بیاید. «فرود نیمه پایان» وقتی است که فرود به روی درجۀ نمایان برسد. نوع ویژۀ نیمه پایان که به «فرود فریژینی» معروف، است در بعضی موارد به‌کار برده می‌شود و به این شکل است که فرود، روی درجۀ نمایانِ مُدِ کوچکِ نسبیِ تُنِ مربوط، برسد.